Diccionario Escolar

Diccionario escolar de Latín-español
View more...
   EMBED

Share

Preview only show first 6 pages with water mark for full document please download

Transcript

DICCIONARIO ESCOLAR LATÍN-ESPAÑOL LUIS C. PENADO DE LEÓN SERRANO Diccionario escolar latín-español by Luis C. Penado de León Serrano is licensed under a 1 Creative Commons Reconocimiento-NoComercial-CompartirIgual 3.0 Unported License. A a, ab, abs preposición ablativo de, por abdico-abdicavi-abdicatum cesar (en un cargo) abditus-abdita-abditum recóndito, alejado abdo-abdidi-abditum retirarse, esconder abduco-abduxi-abductum llevar in servitutem abducere esclavizar abeo-abii-abitum alejarse, empujar aberat imperfecto de absum distaba abesse infinitivo de absum abi(i)sse infinitivo de perfecto de abeo abicio-abieci-abiectum arrojar abies-abietis abeto abiungo-abiunxiabiunctum separar abiuro-abiuravi-abiuratum negar bajo juramento Aborigines-Aboriginum aborígenes abscido-abscidi-abscisum cortar absens-absentis ausente absolvo-absolvi-absolutum acabar, hablar abstinentia-abstinentiae honradez, desinterés abstineo-abstinuiabstentum abstenerse de (rige ablativo) abstraho-abstraxiabstractum arrastrar absum-abesse-afui estar lejos, distar, estar ausente absurdus-absurdaabsurdum inútil abunde adverbio en abundancia abundo-abundaviabundatum ser abundante abutor-abuti-abusus sum agotar ac conjunción y accedo-accessi-accessum acercarse, aumentar, añadirse accelero-acceleraviacceleratum apresurarse accendo-accendi-accensum enardecer accensus-accensus subida accepi perfecto de accipio acceptus-accepta-acceptum participio de accipio accido-accidi ocurrir, llegar accido-accidi-accisum cortar, agotar accipio-accepi-acceptum aceptar, recibir, escuchar (un discurso) acclivis-acclive cuesta arriba acclivitas-acclivitatis pendiente Acco-Acconis Acón accommodatioraccommodatioris más adaptado accommodatusaccommodataaccommodotum adaptado 2 accommodo-accommodaviaccommodatum colocar, ajustar accuratius adverbio con más esmero accurro-accucurriaccursum correr, acudir accuso-accusavi-accusatum acusar acer-acris-acre duro acerbitas-acerbitatis miseria acerbius adverbio más duramente acerbus-acerba-acerbum duro acerrime adverbio muy duramente acerrimus-acerrimaacerrimum muy duro acervus-acervi montón acies-aciei ejército duplex acies formación de dos líneas triplex acies formación en tres líneas prima acies primera línea, vanguardia acies superior línea superior secunda acies segunda línea tertia acies tercera línea media acies en el centro de las líneas acies oculorum agudeza de ojos acquiro-acquisiviacquisitum procurar acriter adverbio con dureza acrius adverbio con mayor ardor actio-actionis acción actor-actoris autor actuarius-actuariaactuarium ligero navis actuaria nave ligera acturus-actura-acturum participio de futuro de ago actus-acta-actum participio de ago llevado acutissimus-acutissimaacutissimum muy afilado acutus-acuta-acutum puntiagudo ad preposición de acusativo a, hacia, hasta, para, alrededor de (con numeral), según ad hoc además adactus-adacta-adactum participio de adigo llevado adaequo-adaequaviadaequatum igualar adamo-adamavi-adamatum aficionarse a (rige acusativo) addo-addidi-additum añadir adduco-adduxi-adductum llevar, atraer in consuetudinem se adduccere ut acostumbrar a ademptus-ademptaademptum participio de adimo quitado adeo adverbio además adeo…ut conjunción de modo que adeo-adivi-aditum acudir, llegar adeptus-adepta-adeptum particípio de adipiscor habiendo obtenido adequito-adequitaviadequitatum cabalgar 3 aderam imperfecto de adsum adesse infinitivo de adsum adfore infinitivo de futuro de adsum adgredior véase aggredior adhaero-adhaesi-adhaesum clavarse adhibeo-adhibui-adhibitum admitir, llamar adhortans-adhortantis animando adhortor-adhortariadhortatum animar adhuc adverbio todavía adiaceo-adiacui estar junto a Adiatunnus-Adiatunni Adiatuno adicio-adieci-adiectum aumentar, añadir adiectus-adiecta-adiectum participio de adicio aumentado adigo-adegi-adactum disparar, traer, empujar, obligar adimo-ademi-ademptum desaparecer, robar adipiscor-adipisci-adeptus sum obtener adire infinitivo de adeo adisse infinitivo de perfecto de adeo aditus-aditus entrada, acceso, autorización adiudico-adiudicaviadiudicatum adjudicar adiungo-adiunxiadiunctum unir, profesar adiutor-adiutoris colaborador adiuvo-adiuvi-adiutum ayudar admaturo-admaturaviadmaturatum acelerar administer-administri ayudante administro-adminitraviadministratum ejecutar, actuar, dar, administrar admiratio-admirationis admiración, sorpresa admiror-admirariadmiratus sum sorprender, admirar admitto-admisi-admissum lanzar, admitir equo admisso a galope tendido admodum adverbio muy, perfectamente admoneo-admonuiadmonitum advertir, recordar (rige genitivo), traer el recuerdo de admoveo-admovi-admotum acercarse adnitens-adnitentis participio de adnitor apoyándolo adolesco-adolevi-adultum crecer adorior-adortus sum atacar adortus-adorta-adortum participio de adorior habiendo atacado adpetens-adpetentis deseoso adscisco-adscivi-adscitum atraerse, unir 4 adsum-ades-adesse estar presente Aduatuca-Aduatucae Aduatuca (fortaleza) Aduatuci-Aduatucorum aduatucos adulescens-adulescentis joven adulescentia-adulescentiae juventud adulescentulusadulescentuli jovencito adulter-adulteri adúltero adultus-adulta-adultum adulto advenio-adveni-adventum llegar advento-adventaviadventatum aproximarse adventus-adventus llegada (masculino) adversarius-adversarii rival adversus preposición de acusativo contra adversus-adversaadversum que está de frente, adverso adversa nocte en una dura noche adversum flumen río arriba adverto-adverti-adversum advertir advoco-advocaviadvocatum comvocar advolo-advolavi-advolatum lanzarse aedes-aedis templo aedificium-aedificii edificio aedifico-aedificaviaedificatum construir aedilis-aedilis edil Aedui-Aeduorum eduos aeger-aegri enfermo aegre adverbio con dificultad Aemilius-Aemilii Emilio aemulus-aemula-aemulum rival Aeneas-Aeneae Eneas aequabilius adverbio con más justicia aequalis-aequale igual aequaliter adverbio proporcionalmente aequatus-aequataaequatum igualado aeque adverbio igualmente aequinoctium-aequinoctii equinoccio aequior-aequioris más justo, más favorable, más llano aequissimus-aequissimaaequissimum muy favorable aequitas-aequitatis justicia aequo-aequavi-aequatum igualar aequus-aequa-aequum igual, llano, justo aeraria-aerariae mina de cobre aerarium-aerarii tesoro público aerumna-aerumnae desdicha aes-aeris bronce, dinero aes alienum deuda aestas-aestatis verano aestimatio-aestimationis tasación 5 aestimo-aestimaviaestimatum evaluar, creer, estimar aestivus-aestiva-aestivum del verano aestuarium-aestuarii desembocadura aestuo-aestuavi-aestuatum recelar aestus-aestus marea, calor aetas-aetatis edad extrema aetas final de su vida reliqua aetas el resto de la vida aetatem agere vivir aetas-aetatis edad aetate confecti anciano aeternus-aeterna-aeternum imperecedero aeternus-aeterna-aeternum eterna affero-attuli-allatum llevar, indicar afferre infinitivo de affero afficio-affeci-affectum someter (rige dativo), agobiar, embargar, atraer affingo-affinxi-affictum exagerar affinitas-affinitatis parentesco affirmatio-affirmationis seguridad affixus-affixa-affixum particípio de affigo sujeto afflicto-afflictaviafflictatum encallar, lamentarse afflictus-afflicta-afflictum participio de affligo caído affligo-afflixi-afflictum derrumbar affluo-affluxi-affluxum haber Africus-i ábrego (viento) afui perfecto de absum Agedincus-Agedinci Agedinco (ciudad) ager-agri campo, territorio agger-aggeris terraplén, tierra aggredior-aggrediaggressus sum atacar aggrego-aggregaviaggregatum agregarse, unir (transitivo) aggressus-aggressaaggressum participio de aggredior habiendo atacado agito-agitavi-agitatum discutir, llevar, agitar, proyectar, evidenciar agmen-agminis ejército novissimum/extremum agmen retaguardia primum agmen vanguardia ago-egi-actum hacer, llevar, tratar sobre, tratarse gratias agere dar las gracias aetatem agere vivir agrestis-agreste salvaje agricultura-agriculturae agricultura aio decir alacer-alacris-alacre alegre, dispuesto alacrior-alacrioris más dispuesto alacritas-alacritatis entusiasmo 6 alarius-alarii soldado de las alas albus-alba-album blanco plumbum album estaño alces-alcis alce algus-algoris frío alias…alias adverbio unas veces…otras alibi adverbio en otra parte alicuius genitivo de aliquis alienatus-alienataalienatum participio de alieno enloquecido alienissimus-alienissimaalienissimum muy extraño alieno-alienavi-alienatum enajenar, apartar alienus-aliena-alienum desfavorable, inapropiado, ajeno, extranjero aes alienum deuda alii dativo singular/ nominativo plural de alius aliquamdiu adverbio mucho tiempo aliquando adverbio finalmente aliquanto adverbio bastante aliquantum adverbio bastante (rige genitivo) aliquis-aliqua-aliquid alguno aliquot indeclinable algunos aliter adverbio de otro modo aliter…ac conjunción de modo distinto al que alius-alia-aliud uno, otro alii…alii unos…otros alia ratione de otro modo allatus-allata-allatum participio de affero allicio-allexi-allectum atraer Allobroges-Allobrogum alóbroges alo-alui-alitum alimentar, aumentar se alere copiis alimentarse con las provisiones Alpes-Alpium los Alpes alter-altera-alterum otro alter…alter uno…otro alternus-alterna-alternum alterno altior-altioris más alto altissimus-altissimaaltissimum muy elevado, muy profundo altitudo-altitudinis altura, profundidad (de un río) altum-alti alta mar altus-alta-altum alto, profundo aluta-alutae cuero ambactus-ambacti esclavo Ambarri-Ambarrorum ambarros Ambiani-Ambianorum ambianos Ambibarii-Ambibariorum ambibarios Ambiorix-Ambiorigis Ambiorige ambitio-ambitionis ambición ambitus-ambitus intriga AmbivaretiAmbivaretorum ambivaretos ambo-ambae-ambo ambos 7 amentia-amentiae demencia amentum-amenti correa amicissimus-amicisimaamicissimum muy amigo amicitia-amicitiae amistad amicus-amici amigo amitto-amisi-amissum perder amo-amavi-amatum amar amoenus-amoenaamoenum placentero amor-amoris amor amoveo-amovi-amotum apartar amplexor-amplexariamplexatus sum abrazar amplifico-amplificaviamplificatum ampliar amplior-amplioris más numeroso, mayor amplissimus-amplissimaamplissimum mayor amplitudo-amplitudinis grandeza amplius adverbio más amplus-ampla-amplum grande an partícula interrogativa o si Anartes-Anartium anartes Ancalites-Ancalitum ancalites anceps-ancipitis indeciso ancora-ancorae ancla in ancoris anclado Andebrogius-Andebrogii Andebrogio Andi (Andes)-Andorum (Andium) andos anfractus-anfractus sinuosidad angulus-anguli ángulo angustiae-angustiarum estrecheces, desfiladero angustior-angustioris más estrecho angustius adverbio con mayor estrechez, con mayor escasez angustum-angusti apuro, estrechez angustus-angustaangustum estrecho anima-animae alma, vida animadverto-animadvertianimadversum advertir, ver, actuar, castigar a (con in) animal-animalis animal animus-animi ánimo, intención annitor-anniti-annis(x)us sum apoyar Annius-Annii Anio annotinus-annotinaannotinum el año anterior annus-anni año annuus-annua-anuum todos los años anser-anseris ganso ante adverbio antes preposición acusa. antes de, delante de antea adverbio antes antecapio-antecepiantecaptum anticipar, adelantarse a antecedo-antecessiantecessum aventajar, ir por delante (intransitivo) 8 antecursor-antecursoris explorador antefero-antetuli-antelatum preferir antehac adverbio antes antemna-antemnae antena (de una nave) antepono-anteposuiantepositum anteponer antequam conjunción antes de que antiquissimusantiquissimaantiquissimum muy antiguo antiquitus adverbio desde antiguo antiquus-antigua-antiquum antiguo Antistius-i Reginus-i Antiscio Regino Antonius-Antonii Antonio anxius-anxia-anxium angustiado aperio-aperi-apertum abrir, descubrir aperte adverbio con claridad apertissimus-apertissimaapertissimum muy abierto apertus-aperta-apertum participio aperio abierto adjetivo descampado, abierto latus apertum flanco desprotegido Apius-ii Claudius-ii Apio Claudio Apollo-Apollinis Apolo apparo-apparaviapparatum preparar, disponerse a (rige infinitivo) appello-apellavi-apellatum llamar, tratar, hablar a appello-appulsi-appulsum conducir appetens-appetentis deseoso appeto-appetivi-appetitum desear, acercarse, solicitar lux appetere amanecer applico-applicaviapplicatum apoyar approbo-approbaviapprobatum aprobar appropinquoappropinquaviappropinquatum acercarse appulsus-appulsaappulsum participio de appello conducido aptior-aptioris más apropiado aptissimus-aptissimaaptissimum muy apropiado aptus-apta-aptum apropiado apud preposición de acusativo entre, junto a, en, en casa de Apulia-Apuliae Apulia aqua-aquae agua aquatio-aquationis suministro de agua aquator-aquatoris aguador aquila-aquilae águila (insignia) Aquileia-Aquileiae Aquileya (ciudad) aquilifer-aquiliferi abanderado Aquitania-Aquitaniae Aquitania (región) 9 Aquitani-Aquitanorum aquitanos aquor-aquari-aquatus sum coger agua ara-arae altar Arar-Araris Saona (río) arbiter-arbitri juez, testigo arbitratus-arbitrataarbitratum participio de arbitror habiendo considerado arbitrium-arbitrii arbitrio, decisión arbitror-arbitrariarbitratus sum pensar, considerar arbor-arboris árbol arcesso-arcesivi-arcesitum llamar, hacer venir ardens-ardentis ardoroso ardo-arsi-arsum arder Arduenna-Arduennae Arduena (bosque) arduus-ardua-arduum difícil, innacesible Arecomici-Arecomicorum arecomicos argentum-argenti plata argilla-argillae arcilla aridum-aridi tierra seca aries-arietis ariete Ariovistus-Ariovisti Ariovisto Aristius-Aristii Aristio arma-armorum armas arma ponere dejar las armas armamentum-armamenti aparejo (de una nave) armatura-armaturae armamento levis armaturae de armamento ligero armatus-armata-armatum soldado armado armo-armavi-armatum armar, equipar Armoricae-Armoricarum Armóricas (grupo de ciudades) aro-aravi-aratum labrar Arrentinus-Arrentini Arrentino arripio-arripui-arreptum coger arroganter adverbio con arrogancia arrogantia-arrogantiae arrogancia ars-artis arte articulus-articuli articulación artificium-artificii oficio artior-artioris más espeso artius adverbio más estrechamente Arvernus-ArvernaArvernum arverno arx-arcis ciudadela ascendo-ascendi-ascensum subir ascensus-ascensus subida ascisco véase adscisco Asia-Asiae Asia aspectus-aspectus aspecto, aparición asper-aspera-asperum escarpado, complicado asperior-asperioris más duro asperius adverbio con más dureza 10 aspernor-aspernariaspernatus sum despreciar assentior-assentiri-assensus sum estar de acuerdo assequor-assequi-assecutus sum alcanzar assido-assedi-assessum sentarse assiduus-assidua-assiduum frecuente assimilis-assimile diferente assisto-astiti estar, ponerse assuefacio-assuefeciassueffactum acostumbrarse a (rige infinitivo) assuesco-assuevi-assuettum acostumbrarse a astutia-astutiae astucia at conjunción pero Athenienses-Atheniensium atenienses Atius-i Varus-i Acio Varo atque conjunción y Atrebas-Atrebatis atrebate Atrius-Atrii Atrio atrocitas-atrocitatis atrocidad atrox-atrocis terrible attendo-attendi-attentum examinar attentius adverbio con más esmero attero-attrivi-attritum arruinar attexo-attexui-attextum entrelazar attingo-attigi-attactum alcanzar, llegar attribuo-attribuiattributum asignar attrivi perfecto de attero attuli perfecto de affero Atuatucus-Atuatuci atuatucos auctior-auctioris más engrandecido auctor-auctoris responsable auctoritas-auctoritatis poder auctus-aucta-auctum participio de augeo aumentado, engrandecido audacia-audaciae valor audacissime adverbio con gran valor audacius adverbio con mayor valor audacter adverbio con audacia audax-audacis audaz audeo-ausus sum atreverse a (rige infinitivo) audio-audivi-auditum escuchar auditio-auditionis comentario augeo-auxi-auctum aumentar augur-auguris augur Aulercus-AulercaAulercum aulerco Aurelia-ae Orestilla-ae Aurelia Orestila aureus-aurea-aureum de oro auriga-aurigae conductor auris-auris oreja Aurunculeius-i Cotta-ae Aurunculeyo Cota Ausci-Auscorum auscos aut conjunción o 11 autem conjunción en verdad Autronius-Autronii Autronio auxilia-auxiliorum tropas de refuerzo auxiliaris-auxiliaris soldado auxiliar auxilior-auxiliari-auxilatus sum ayudar auxilium-auxilii ayuda Avaricum-Avarici Avárico (ciudad) avaritia-avaritiae avaricia aveho-avexi-avectum llevar aversus-aversa-aversum participio de averto retirado, desviado averto-aversi-aversum apartar avidus-avida-avidum deseoso avis-avis pájaro avus-avi abuelo Axona-Axonae Aisne (río) bellicosissimum muy guerrero B Bacenis-Bacenis Bacenes Baleares-Balearium baleares (habitantes) balteum-baltei cinturón barbarus-barbarabarbarum bárbaro Batavi-Batavorum bátavos Belgae-Belgarum belgas Belgium-Belgii Bélgica bellandi gerundio de bello de luchar bellandi causa para luchar bellicosissimusbellicosissima- bellicosus-bellicosabellicosum guerrero bellicus-bellica-bellicum guerrero bello-bellavi-bellatum luchar Bellovacus-Bellovaci belovaco bellum-belli guerra belua-beluae bestia bene adverbio bien, correctamente benefacta-benefactorum hazañas beneficium-beneficii beneficio, ayuda benevolentia-benevolentiae benevolencia Bestia-Bestiae Bestia Bibrax-Bibractis Bibracte (ciudad) Bibroci-Bibrocorum bibrocos biduum-bidui dos días biennium-biennii dos años Bigerriones-Bigerrionum bigerriones bini-binae-bina dos, de dos en dos bipedalis-bipedale de dos pies bipertito adverbio en dos partes bis adverbio dos veces Bituriges-Biturigum biturigos Blannovii-Blannoviorum blanovios 12 Boduognatus-Boduognati Boduognato Boii-Boiorum boyos bona-bonorum bienes bonitas-bonitatis fertilidad bonum-boni bien bona patria fortuna familiar bonus-bona-bonum bueno bos-bovis bóvido bracchium-bracchii brazo iactato bracchio con el brazo cansado Brannovices-Brannovicum branovices BratuspantiumBratuspantii Bratuspancio (ciudad) brevi adverbio en poco tiempo brevior-brevioris más breve brevis-breve breve brevissimus-brevissimabrevissimum muy breve brevitas-brevitatis brevedad breviter adverbio brevemente Britannia-Britanniae Bretaña Britanni-Britannorum britanos bruma-brumae invierno brumalis-brumale invernal brumales dies días cortos Bruttius-Bruttii Brucio Brutus-Bruti Bruto Butiriges-Biturigum Bituriges C Cabillonum-Cabilloni Cabilono (ciudad) Caburus-Caburi Caburo cacumen-cacuminis parte superior cadaver-cadaveris cadáver cado-cecidi-casum caer, sucumbir, suceder Cadurcus-CadurcaCadurcum cadurco caedes-caedis crimen, matanza caedo-cecidi-caesum talar, golpear caelatus-caelata-caelatum cincelado caelestis-caelestis dios caelum-caeli cielo Caeparius-Caeparii Cepario Caeparius Terracinensis-e Cepario de Terracina Caerosi-Caerosorum cerosos caeruleus-caeruleacaeruleum verdoso Caesar-Caesaris César caespes-caespitis césped Caius-ii Arpineius-ii Cayo Arpineyo calamitas-calamitatis desastre, daño calamitosus-calamitosacalamitosum desastrozo calcar-calcaris espuela Calenus-Caleni Caleno Caletes-Caletum caletes Caleti-Caletorum caletos calliditas-calliditatis astucia callidus-callida-callidum experimentado 13 calo-calonis transportista calumnia-calumniae calumnia camera-camerae bóveda campester-campestriscampestre llano campus-campi llanura, campo (de Marte) Camulogenus-Camulogeni Camulógeno cani infinitivo pasivo de cano tocar Caninius-i Rebilus-i Caninio Rebilo canis-canis perro cano-cecini-cantum tocar Cantabri-Cantabrorum cántabros Cantium-Cantii Cantio (ciudad) cantus-cantus sonido capesso-capessivicapessitum proteger capillus-capilli cabello capio-cepi-captum coger, tomar, capturar, apoderarse de (rige genitivo) initium capere comenzar coniecturam capere conjeturar capitalis-capitale capital res capitalis pena capital capitis genitivo de caput Capitolium-Capitolii Capitolio capra-caprae cabra captivus-captiva-captivum prisionero capto-captavi-captatum coger captus-capta-captum participio de capio caput-capitis (neutro) cabeza, persona, inicio capitis poena pena de muerte Caravillus-Caravilli Caravilo Caravinus-Caravini Caravino Carcaso-Carcasonis Carcaso (ciudad) carcer-carceris cárcel caremonia-caeremoniae ceremonia careo-carui carecer de (rige ablativo) carina-carinae quilla carior-carioris más querido carissimus-carissimacarissimum muy querido Carnutes-Carnutum carnutos caro-carnis carne carpo-carpsi-carptum difamar carptim adverbio separadamente carrus-carri carro CarthaginiensesCarthaginiensium cartagineses Carthago-Carthaginis Cartago Carvilius-Carvilii Carvilio casa-casae cabaña caseus-casei queso Cassianus-CassianaCassianum de Casio cassis-cassidis yelmo Cassius-Cassii Casio 14 Cassius-ii Longinus-i Casio Longino CassivellaunusCassivellauni Casivelauno castellum-castelli fortaleza Casticus-Castici Castico castra-castrorum campamento castra maiora campamento principal castra minora campamento más pequeño quintis castris en cinco jornadas casu ablativo adverbial por casualidad casus-casus desgracia, azar extremus casus desastre total catena-catenae cadena caterva-catervae séquito Catilina-Catilinae Catilina Cato-Catonis Catón Catulus-Catuli Catulo Catuvolcus-Catuvolci Catuvolco causa preposición pospuesta de genitivo para causa-causae motivo causam dicere exponer la defensa indicta causa sin juicio caute adverbio con cautela cautes-cautis escollo cautior-cautioris más cauteloso Cavarinus-Cavarini Cavarino caveo-cavi-cautum tener cuidado, protegerse cecidi perfecto de cado cedens-cedentis cediendo cedo-cessi-cessum ceder, retirarse, salir celatus-celata-celatum participio de celo ocultado celebro-celebravicelebratum celebrar celer-celeris-celere rápido celeritas-celeritatis rapidez celeriter adverbio rápidamente celerius adverbio más rápidamente celerrime adverbio muy rápidamente celo-celavi-celatum ocultar Celtae-Celtarum celtas Celtillus-Celtilli Celtilo Cenabenses-Cenabensium canabenses Cenabum-Cenabi Cenabo (ciudad) Cenimagni-Cenimagnorum cenimagnos censeo-censui-censum pensar, decretar censor-censoris censor census-census censo centum indeclinable cien centurio-centurionis centurión cepi perfecto de capio cerno-crevi-cretum ver, comprender certamen-certaminis combate certe adverbio en verdad certior-certius más seguro certiores fieri saber certiores facti sunt supieron certissimus-certissimacertissimum muy seguro 15 certo adverbio en verdad certo-certavi-certatum combatir certus-certa-certum determinado, seguro, preciso manus certa ejército organizado cervus-cervi tronco, ciervo ceterum adverbio además ceterus-cetera-ceterum restante Cethegus-Cethegi Cetego Ceutrones-Ceutronum ceutrones Cevenna-Cevennae Cevena (monte) Cherusci-Cheruscorum ceruscos cibaria-cibariorum víveres cibus-cibi comida Cicero-Ciceronis Cicerón cieo-civi-citum hacer venir Cimberius-Cimberii Cimberio Cimbri-Cimbrorum cimbros Cimbricus-CimbricaCimbricum cimbrio Cingetorix-Cingetorigis Cingetórige cingo-cinxi-cinctum rodear Cinna-Cinnae Cina cippus-cippi cepo circimcisus-circumcisacircumcisum escarpado circinus-circini compás circiter 1 preposición de acusativo alrededor de 2 adverbio aproximadamente circuitus-circuita-circuitum participio de circumeo rodeado circuitus-circuitus rodeo, perímetro in circuitu alrededor circum preposición acusativo cerca de, alrededor de circumdo-circumdedicircumdatum rodear circumduco-circumduxicircumductum trazar circumeo-circumivicircumitum inspeccionar, rodear, abordar circumfero-circumtulicircumlatum hacer circular circumfundo-circumfudicircumfusum desplegarse circumicio-circumiecicircumiectum colocar circumiectus-circumiectacircumiectum participio de circumicio colocado circumiens-circumeuntis participio presente de circumeo dando vueltas circumitus-circumitacircumitum particípio de circumeo rodeado, inspeccionado circummitto-circummisicircummissum enviar por todas partes circummuniocircummunivicircummunitum proteger circumplectorcircumplecti-circumplexus sum rodear 16 circumsisto-circumsteti rodear circumspicio-circumspexicircumspectum examinar, observar circumsto-circumsteti rodear circumvallo-circumvallavicircumvallatum asediar, rodear circumvehor-circumvehicircumvectus sum cabalgar al lado de circumvenio-circumvenicircumventum rodear, acosar cis preposición de acusativo a esta parte de Cisalpina-Cisalpina Cisalpina Cisrhenani-Cisrhenanorum cisrenanos citatus-citata-citatum rápido citerior-citerioris citerior citissime adverbio con mucha rapidez cito adverbio rápidamente citra preposición acusativo en este lado de citro adverbio de este lado citro ultro de ambos lados citus-cita-citum participio de cieo hecho venir citus-cita-citum rápido civilis-civile civil civis-civis ciudadano civitas-civitatis ciudad, derecho de ciudadanía clades-cladis ruina clam adverbio en secreto clamito-clamitaviclamitatum gritar clamor-clamoris griterío clandestinus-clandestinaclandestinum secreto clarior-clarioris más claro clarissimus-clarissimaclarissimum muy ilustre clarus-clara-clarum famoso classis-classis flota claudo-clausi-clausum cerrar, encerrar clausi perfecto de claudo clavus-clavi clavo clementia-clementiae clemencia cliens-clientis cliente clientela-clientelae clientela clivus-clivi pendiente Clodius-Clodii Clodio coacervatus-coacervatacoacervatum participio de coacervo amontonado coacervo-coacervavicoacervatum amontonar coactus-coacta-coactum participio de cogo reunido coactum habebat había reunido coactus-coactus mandato coaequo-coaequavicoaequatum allanar coagmento-coagmentavicoagmentatum unir coalesco-coalui-coalitum crecer coalui perfecto de coalesco coarguo-coarguicoargutum acusar 17 Cocosates-Cocosatum cocosates coegi perfecto de cogo coemo-coemi-coemptum comprar coemptum supino acusativo de coemo para adquirir coeo-coii-coitum asociarse coepi-coeptum comenzar a (rige infinitivo) coepti sunt perfecto de coepi comenzaron a coerceo-coercui-coercitum reprimir cogitatio-cogitationis pensamiento cogito-cogitavi-cogitatum pensar cognatio-cognationis grupo, parentesco cognatus-cognatus pariente cognitus-cognita-cognitum participio de cognosco conocido cognosco-cognovi-cognitum conocer cognoscere ab conocer por cogo-coegi-coactum obligar a (rige infinitivo), reunir cohors-cohortis cohorte cohortatio-cohortationis arenga cohortatus-cohortatacohortatum habiendo animado a cohortor-cohortaricohortatus sum animar coicio-coieci-coiectum lanzar colendi gerundio de colo collatio-collationis reclutamiento collatus-collata-collatum participio de confero collaudo-collaudavicollaudatum alabar collega-collegae compañero collibet-collubuitcollibitum agradar colligo-collegi-collectum reunirse colligo-colligavi-colligatum ensantar collis-collis colina (masculino) colle adverso colina que está enfrente colloco-collocavicollocatum colocar, dar en matrimonio colloquium-colloquii entrevista colloquor-colloquicollucutus sum entrevistarse colo-colui-cultum cultivar colonia-coloniae colonia color-coloris color comburo-combussicombustum quemar comes-comitis compañero comitatus-comitatus séquito comitium-comitii comicio comitor-comitari-comitatus sum acompañar comiuctissimusconiuctissimaconiuctissimum muy unido comiux-coniugis esposa commeatus-commeatus convoy (de provisiones) 18 commemorocommemoravicommemoratum recordar commendatiocommendationis recomendación commendo-commendavicommendatum encomendar commentariumcommentarii capítulo commeo-commeavicommeatum acudir, circular comminus adverbio cuerpo a cuerpo commissura-commissurae junta commissus-commissacommissum participio de committo cometido, unido, empezado committo-commisicommissum empezar, unir, cometer, permitir, confiar Commius-Commii Comio commode adverbio con comodidad commodior-commodioris más favorable commodissimuscommodissimacommodissimum muy apropiado commodius adverbio más ventajosamente commodo adverbio con comodidad, en conveniencia commodo-commodavicommodatum poner commodum-commodi ventaja commodus-commodacommodum apropiado commonefaciocommonefecicommonefactum recordar commoratus-commoratacommoratum participio de commoror deteniéndose commoror-comoraricommoratus sum detenerse commoveo-commovicommotum asustar, llevar communico-communicavicommunicatum comunicar, poner en común, unir communio-communivicommunitum proteger, fortificar communis-commune común commutatio-commutationis cambio commuto-commutavicommutatum cambiar comparo-comparavicomparatum preparar, comparar, adquirir, disponer compello-compulicompulsum rechazar, reunir compendium-compendii ganancia comperio-compericompertum descubrir compertum-comperti conocimiento compertus-compertacompertum participio de comperio atestiguado compingo-compegicompactum reunir 19 complector-complecticomplexus sum abrazar, abarcar compleo-complevicompletum llenar complexus-complexacomplexum participio de complector habiendo abrazado complexus-complexus abrazo complures-complurium numerosos comporto-comportavicomportatum transportar composite adverbio con certeza comprehendocomprehendicomprehessum capturar ignem comprehendere arder comprimo-compressicompressum reprimir comprobo-comprobavicomprobatum favorecer, comprobar conans-conantis participio de presente de conor intentando conata-conatorum preparativos conatus-conata-conatum participio de conor habiendo intentado conatus-conatus intento concedo-concessiconcessum conceder, acceder, reconocer, llegar concerto-concertaviconcertatum combatir proelio concertare empezar el combate concessus-concessaconcessum concedido concessus-concessus concesión concido-concidi caer concido-concidi-concisum destruir concilio-conciliaviconciliatum atraer, someter, concertar concilium-concilii reunión concisus-concisa-concisum particípio de concido cortado concitanda gerundivo de concito para soliviantar concitator-concitatoris instigador concito-concitaviconcitatum soliviantar conclamo-conclamaviconclamatum proclamar, gritar concludo-conclusiconclusum cerrar ConconnetodumnusConconnetodumni Conconetodumo Concordia-Concordia Concordia (diosa) concordia-concordiae concordia concrepo-concrepuiconcrepitum hacer sonar concupio-concupiviconcupitum desear concurro-concucurriconcursum acudir, correr 20 concurso-concursaviconcursatum correr de un lado a otro concursus-concursus ataque concutio-concussiconcussum agitar condemnatus-condemnatacondemnatum condenado condemno-condemnavicondemnatum criticar condicio-condicionis condición conditus-condita-conditum participio de condo post conditam urbem después de la fundación de Roma condo-condidi-conditum fundar condono-condonavicondonatum perdonar, regalar Condrusi-Condrusorum condrusos conduco-conduxiconductum llevar confectus-confectaconfectum participio conficio terminado aetate confecti anciano confero-contuli-collatum llevar, retirarse (con se), comparar conferri infinitivo pasivo de confero confertissimusconfertissimaconfertissimum muy compacto confertus-confertaconfertum apretado confessus-confessaconfessum participio de confiteor confestim adverbio inmediatamente conficio-confeci-confectum realizar, abatir, acabar vulneribus confecti agotados por las heridas confido-confisus sum esperar, confiar confieri infinitivo de confio hacerse confinis-confine limítrofe confinium-confinii límite confirmatio-confirmationis afirmación confirmo-confirmaviconfirmatum asegurar, confirmar se confirmare animarse confisus-confisa-confisum confiado confiteor-confitericonfessus sum confesar confixus-confixa-confixum asegurado conflagro-conflagraviconflagratum arder conflictor-conflictariconflictatus sum combatir confligo-conflixi-conflictum combatir conflo-conflavi-conflatum avivar, contraer, provocar confluens-confluentis confluencia confluo-confluxi acudir confodio-confodiconfossum asesinar, atravesar 21 confugio-confugi refugiarse confusus-confusa-confusum confundido, desorganizado congredior-congredicongressus sum luchar conicio-conieci-coniectum lanzar, meter in fugam conicere poner en fuga in vincla conicere encarcelar coniectura-coniecturae conjetura coniecturam capere conjeturar coniectus-coniectaconiectum participio de conicio lanzado, amontonado coniunctim adverbio en conjunto coniungo-coniunxiconiuctum unir, unirse (con se) coniuratio-coniurationis conspiración coniuro-coniuraviconiuratum conjurarse conloco-conlocaviconlocatum colocar conor-conari-conatus sum intentar conquiesco-conquieviconquietum descansar conquiro-conquisiviconquisitum recoger, buscar consanguineusconsanguinei pariente conscendo-conscendiconscensum subir, embarcar conscientia-conscientiae remordimiento, conciencia conscio-conscivi-conscitum determinar sibi mortem conscire suicidarse conscisco-consciviconscitum elegir sibi mortem consciscere darse muerte conscius-conscia-conscium conocedor, consciente conscribo-conscripsiconscriptum reclutar conscripsi perfecto de conscribo conscriptus-conscriptaconscriptum participio de conscribo escrito, reclutado patres conscripti senadores consecratus-consecrataconsecratum sagrado consector-consectariconsectatus sum perseguir consecutus-consecutaconsecutum participio de consequor persiguiendo consedi perfecto de consido consensio-consensionis conceso consensus-consensus acuerdo consentio-consensiconsensum estar de acuerdo consenuesco-consenui envejecer consequor-consequiconsecutus sum perseguir, seguir, conseguir conservo-conservaviconservatum conservar, salvar consideo-consediconsessum establecerse considero-consideraviconsideratum considerar 22 Considius-Considii Considio consido-consedi-consessum detenerse, instalarse consilium-consilii decisión, intención, proyecto consilium inire tramar consimilis-consimile parecido consistendi gerundio genitivo de mantenerse consisto-constiti permanecer, hallarse, resistir vadum consistere fondear consobrinus-consobrini primo consolatio-consolationis consuelo consolatus-consolataconsolatum participio de consolor habiendo animado consolor-consolariconsolatus sum animar conspectus-conspectaconspectum participio de conspicio habiendo observado conspectus-conspectus vista conspicatus-conspicataconspicatum participio de conspicor habiendo observado conspicio-conspexiconspectum observar, ver conspicor-conspicariconspicatus sum observar conspiro-conspiraviconspiratum conspirar constanter adverbio constantemente constantia-contantiae perseverancia constantius adverbio con más continuidad constantius adverbio con más constancia consterno-constraviconstratum cubrir constipo-constipaviconstipatum amontonar constiti perfecto de consto y consisto constitui perfecto de constituo constituo-constituiconstitutum establecer, colocar, decidir (rige infinitivo) signa constituere detenerse consto-constiti-constaturus permanecer, saberse (impersonal), mantenerse, constar constratum-constrati tabla constratus-constrataconstratum participio de consterno provisto, llenado consuesco-consu(ev)iconsuetum acostumbrar a (rige infinitivo) consuetudo-consuetudinis costumbre consularis-consulare consular consularis-consularis excónsul consulatus-consulatus consulado consul-consulis cónsul 23 consulo-consuluiconsultum cuidar a (rige dativo) consulto adverbio intencionadamente consulto-consultaviconsultatum deliberar sobre (rige dativo) consultum-consulti deliberación, decreto consumo-cosumpsiconsumptum acuciar, pasar, gastar consurgo-consurrexiconsurrectum levantar ex consílio consurgere levantar la reunión contabulo-contabulavicontabulatum cubrir de tablas contagio-contagionis contacto contamino-contaminavicontaminatum manchar contego-contegi-contectum cubrir contemno-contempsicontemptum despreciar contemptio-comptentionis desprecio contemptus-contemptus desprecio contendo-contendicontentum dirigirse, combatir, esforzarse en (rige infinitivo), afirmar, acometer, competir, contentarse (en pasiva) contentio-contentionis lucha contentus-contentacontentum contento contero-contrivi-contritum malgastar contexo-contexuicontextum entretejer continens-continentis continente (sustantivo) continuo, próximo (adjetivo) continenter adverbio continuamente continentia-continentiae moderación contineo-continuicontentum retener, mantener alejado, rodear, protegerse in officio continere mantener leal continere copulis apresar contingo-contigi-contactum unir, llegar a continuatio-continuationis continuación continuo adverbio al momento continuo-continuavicontinuatum juntar continuus-continuacontinuum repetido, sucesivo contio-contionis asamblea contra 1 preposición de acusativo contra, frente a 2 adverbio en contra 3 conjunción contra ac conjunción contra lo que contraho-contraxicontractum reducir, reunir, buscar contrarius-contrariacontrarium opuesto 24 controversia-controversiae disputa contuli perfecto de confero contumelia-contumelia ofensa conturbo-conturbaviconturbatum perturbar convalesco-convalui curarse convalles-convallis hondonada convello-convelliconvulsum destruir conveniens-convenientis apropiado convenio-conveniconventum acudir, reunirse, convenir, estar de acuerdo en tempus convenerat se había convenido el momento conventus-conventus asamblea conversus-conversaconversum participio de converto cambiado conversa signa cambiado de frente converso equo cambiando de dirección al caballo converto-conversiconvertum cambiar, dirigir, convertirse ConvictolitavisConvictolitavis Convictolitavis convictus-convictaconvictum particípio de convinco demostrado adjetivo convicto convinco-conviciconvictum demostrar convivium-convivii banquete convoco-convocaviconvocatum convocar coopertus-coopertacoopertum cubierto coorior-coorti-coortus sum surgir copia-copiae cantidad (singular) tropas (plural) copiosissimus-copiosissimacopiosissimum el más rico copiosus-copiosa-copiosum rico copula-copulae atadura continere copulis apresar coram adverbio en presencia, personalmente cor-cordis corazón cordi esse ser querido Coriosolitae (es)Coriosolitae (um) coriosolitas corium-corii cuero Cornelii-Corneliorum Cornelios Cornelius-Cornelii Cornelio Cornificius-Cornificii Cornificio cornu-cornus flanco, cuerno corona-coronae corona, cordón sub corona vendere vender como prisionero corpus-corporis cuerpo liberum corpus libertad correptus-correptacorreptum participio de corripio cogido Correus-Correi Correo 25 corrigo-correxi-correctum corregir corripio-correpi-correptum coger corrumpo-corrupicorruptum destruir, arrojar, corromper corruptus-corruptacorruptum participio de corrumpo corrompido cortex-corticis corteza de árbol Cortosolites-Cortosolitum cortosolites Corus-Cori cierzo (viento) cotidianus-cotidianacotidianum diario, día a día, habitual cotidie adverbio todos los días Cotta-Cottae Cota Cotuatus-Cotuati Cotuato Cotus-Coti Coto crassitudo-crassitudinis grosor Crassus-Crassi Craso cratis (crates)-cratis cañizo creber-crebra-crebrum frecuente, numeroso creberrimus-creberrimacreberrimum muy numeroso crebius adverbio con más frecuencia crebrior-crebrioris más numeroso credibilis-credibile creíble creditum-crediti deuda credo-credidi-creditum creer, confiar cremo-cremavi-crematum quemar creo-creavi-creatum nombrar cresco-crevi-cretum crecer Cretae-Cretarum cretense crevi perfecto de cerno crimen-criminis delito criminando gerundio de criminor calumniando Critognatus-Critognati Critognato Crotoniensis-Crotoniense de Crotona cruciatus-criciatus suplicio crudelis-crudele cruel crudelissimuscrudelissimacrudelissimum muy cruel crudelitas-crudelitatis crueldad crudeliter adverbio cruelmente cruentus-cruenta-cruentum sangriento cruor-cruoris sangre crus-cruris pata cubile-cubilis guarida cui dativo de qui cuidam dativo de quídam cuique dativo de quisquequaeque-quidque cuius genitivo de qui, cuyo, del que cuiusque genitivo de quisque de cada culpa-culpae culpa cultus-cultus cultura, refinamiento, vestido cum 1 preposición ablativo con 2 conjunción cuando 26 (con indicativo) al+infinitivo (con subjuntivo) cum primum conjunción tan pronto como cum…tum conjunción no sólo…sino también cunctatio-cunctationis lentitud, tardanza cunctor-cunctari-cunctatus sum retardar, dudar cunctus-cuncta-cunctum todo cuneatim adverbio en forma de cuña cuneus-cunei cuña (formación de combate) cuniculus-cuniculi galería subterránea cupa-cupae cuba cupidissime adverbio con mucho deseo cupidissimus-cupidissimacupidissimum muy deseoso cupiditas-cupiditatis deseo, ambición cupidius adverbio afanosamente cupido-cupidinis ansia (femenino) cupidus-cupida-cupidum deseoso cupio-cupivi-cupitum desear, ambicionar cur adverbio interrogativo ¿por qué? cura-curae esmero. cuidado, preocupación curae habere atender curia-curiae curia Curiosolites-Curiosolitum curiosolites Curius-Curii Curio curo-curavi-curatum ordenar (con gerundio que se traduce como infinitivo), cuidar currus-curri carro cursus-cursus carrera, velocidad, travesía cursum tenere mantener el rumbo custodia-custodiae puesto de guardia, arresto, vigilancia custodia libera arresto domiciliario custodio-custodivicustoditum vigilar custos-custodis vigilante Cyrus-Cyri Ciro D Daci-Dacorum dacios Damasippus-Damasippi Damasipo damnatus-damnati condenado damnum-damni daño Danubius-Danubii Danubio datus-data-datum participio de do dado de preposición ablativo de, sobre, por debeo-debui-debitum deber (rige infinitivo) decedo-decessi-decessum alejarse, morir decem indeclinable diez decerno-decrevi-decretum decretar, decidir decerto-decertavidecertatum luchar decessus-decessus descenso decet-docuit convenir 27 Decetia-Decetiae Decetia (ciudad) decido-decidi caer decimus-decima-decimum décimo decipio-decepi-deceptum sorprender declaro-declaravideclaratum decidir, manifestar, elegir, anunciar declivia-declivium lugar en pendiente declivis-declive pendiente declivitas-declivitatis pendiente decoro-decoravi-decoratum decorar decorus-decora-decorum honroso decretum-decreti decisión, decreto senati decretum decreto del senado decretus-decreta-decretum participio de decerno decretado decrevi perfecto de decerno decumanus-decumanadecumanum decumano decurio-decurionis decurión decurro-decucurridecursum correr decursio-decursionis maniobra decus-decoris honor dedecus-dedecoris deshonor dedi perfecto de do dediticius-dediticiadediticium rendido deditio-deditionis rendición deditus-dedita-deditum participio de dedo entregado dedo-dedidi-deditum entregar deduco-deduxi-deductum conducir, botar (una nave) deesse infinitivo de desum defatigatio-defatigationis agotamiento defatigatus-defatigatadefatigatum agotado defatigo-defatigavidefatigatum agotar defectio-defectionis traición defendo-defendi-defessum defender, proteger de defensio-defensionis defensa defensor-defensoris defensor defero-detuli-delatum contar, llevar, confiar defessus-defessa-defessum agotado deficio-defeci-defectum faltar, desertar defigo-defixi-defixum clavar defixus-defixa-defixum particípio de defigo clavado defore infinitivo de futuro de desum deformis-deforme deforme defugio-defugi evitar degusto-degustavidegustatum probar deicio-deieci-deiectum apartar, derribar, expulsar deiectus-deiecta-deiectum participio de deicio apartado, derribado 28 deiectus-deiectus barranco dein adverbio luego deinceps adverbio a continuación, sin interrupción deinde adverbio después delatus-delata-delatum participio de defero llevado delecto-delectavidelectatum complacer delectus-delecta-delectum participio de deligo elegido delego-delegavi-delegatum atribuir deleo-delevi-deletum evitar, destruir deletus-deleta-deletum participio de deleo destruido delibero-deliberavideliberatum deliberar delibro-delibravidelibratum descortezar deliciae-deliciarum placeres delictum-delicti delito deligatus-deligatadeligatum atado deligo-delegi-delectum elegir delinquo-deliqui-delictum equivocarse delitesco-delitui ocultarse delubrum-delubri templo demensus-demensademensum participio de demeto medido opere demenso medido el terreno dementia-dementiae locura demeto-demesui-demessum arrancar demigro-demigravidemigratum marchar deminuo-deminuideminutum mermar demissus-demissademissum participio de demitto bajado demitto-demisi-demissum bajar demo-dempsi-demptum arrancar demonstro-demostravidemostratum indicar demoror-demoraridemoratus sum detener demum adverbio finalmente denego-denegavidenegatum negar deni-denae-dena diez denique adverbio finalmente densior-densioris más espeso densissimus-densissimadensissimum muy espeso densus-densa-densum espeso denuntio-denuntiavidenuntiatum manifestar depello-depuli-depulsum rechazar deperdo-deperdidideperditum perder depereo-deperi-deperiturus perderse depono-deposui-depositum depositar, perder, abandonar depopulatus-depopulatadepopulatum participio de 29 depopulor habiendo arrasado depopulor-depopularidepopulatus sum arrasar deporto-deportavideportatum llevar deposco-depoposci reclamar deprecator-deprecatoris suplicante, mediador deprecor-deprecarideprecatus sum suplicar deprehendo-deprehendideprehensum capturar depressus-depressadepressum participio de deprimo hundido, excavado depressus in altitudinem profundo deprimo-depressidepressum excavar depugno-depugnavidepugnatum combatir derecte adverbio de manera recta derectus-derecta-derectum perpendicular, recto derivo-derivavi-derivatum canalizar derogo-derogavidegoratum quitar descendo-descendidescensum bajar, llegar descensus-descensus bajada desectus-desecta-desectum participio de diseco cortado desero-deserui-desertum abandonar desertor-desertoris desertor desertus-deserta-desertum 1 adjetivo solitario, abandonado 2 participio de desero desidero-desideravidesideratum perderse, desear desidia-desidiae pereza designatus-designatadesignatum electo desilio-desilui-desultum saltar desisto-destiti-destitum desistir de despectus-despectadespectum particio de despicio despectus-despectus vista despectus esse in castra divisarse el campamento desperatio-desperationis desesperación despero-desperavidesperatum perder, perder la esperanza, fracasar despicio-despexi-despectum despreciar, mirar despolio-despoliavidespoliatum quitar destineo-destinui retrasar destino-destinavidestinatum sujetar destiti perfecto de desisto destituo-destitui-destitutum engañar destrictus-destrictadestrictum desenvainado desum-defui faltar desuper adverbio desde arriba desviatus-desviatadesviatum canalizado 30 deterior-deterioris más pequeño deterreo-deterruideterritum hacer cambiar, impedir, reprimir, apartar detestatus-detestadetestatum maldiciendo detineo-detinui-detentum detener, apartar detraho-detraxi-detractum sacar, quitar detrimentum-detrimenti daño detuli perfecto de defero deturbo-deturbavideturbatum desorganizar deus-dei dios deustus-deusta-deustum quemado deveho-devexi-devectum transportar devenio-deveni-deventum llegar a devexi perfecto de deveho devexum-devexi lugar escarpado devinco-devici-devictum vencer devoco-devocavidevocatum poner devoti-devotorum seguidores devoveo-devovi-devotum consagrar dexter-dextra-dextrum derecho dextra-dextrae mano derecha di nominativo plural de deus dicio-dicionis hegemonía, decisión dico-dicavi-dicatum consagrarse dico-dixi-dictum decir, hablar, fijar causam dicere exponer la defensa dicta-dictorum palabras dictio-onis discurso causae dictio discurso de la defensa dictito-dictitavi-dictitatum decir dictum-dicti orden, manifestación fore dicto obedecer diduco-diduxi-diductum conducir por separado dies-diei día die postero al día siguiente in dies día a día dies legitimus plazo legal differo-distuli-dilatum diferenciarse, propagar, aplazar difficilior-difficilius más difícil difficilis-difficile intransitable, difícil difficillimus-difficillimadifficillimum muy dificil difficultas-difficultatis dificultad difficulter adverbio con dificultad diffidens-diffidentis desconfiando diffidens vitae desconfiando en salvar su vida diffido-diffidi-diffisus sum no tener confianza, desconfiar de (rige dativo) diffluo-diffluxi-diffluctum dividirse 31 diffugio-diffugi huir diffundo-diffudi-diffusum esparcirse diffusus-diffusa-diffussum preocupado por (rige dativo digitus-digiti dedo dignitas-dignitatis rango, dignidad dignus-digna-dignum digno diiudico-diiudicarediiudicatum juzgar dilabor-dilapsus sum dispersarse dilectus-dilecta-dilectum participio de diligo apreciado dilectus-dilectus reclutamiento diligenter adverbio con diligencia diligentia-diligentiae actividad diligentissime adverbio con mucha diligencia diligentius adverbio con más esmero diligo-dilexi-dilectum apreciar dimensus-dimensadimensum participio de dimeteor midiendo dimeteor-dimeteridimensus sum medir dimicatio-dimicationis combate dimico-dimicavi-dimicatum luchar dimidium-dimidii mitad dimidius-dimidia-dimidium mitad (con pars) dimitto-dimisi-dimissum enviar, abandonar, disolver, dejar copias dimittere licenciar las tropas directus-directa-directum perpendicular, derecho direptus-direpta-direptum participio de diripio arrebatado dirigo-direxi-directum formar dirimo-diremi-diremptum interrumpir, impedir diripio-diripui-direptum robar, saquear diruo-dirui-dirutum destruir dis dativo/ablativo plural de deus Dis-Ditis Plutón discedo-discessi-discessum apartarse discedo-discessi-discessum salir, separar, apartarse spes discedere perder la esperanza disceptator-disceptatoris juez discepto-disceptavidisceptatum discutir discerno-discrevi-discretum distinguir discessio-discessionis ruptura discessus-discessus partida, retirada disciplina-disciplinae disciplina, instrucción discludo-disclusi-disclusum separar disco-didici aprender 32 discordia-discordiae rivalidad discrimen-discriminis momento decisivo, diferencia discursus-discursus carrera discussus-discussadiscussum participio de discedo apartado disicio-disieci-disiectum dispersar disiectus-disiecta-disiectum participio de disicio dispar-disparis desigual, diferente disparo-disparavidisparatum separar dispergo-dispersidispersum esparcir dispersus-dispersadispersum participio de dispergo diseminado dispono-disposuidispositum colocar, disponer disputatio-disputationis debate disputo-disputavidisputatum debatir dissensio-dissensionis disputa, desacuerdo dissentio-dissensidissensum discrepar dissero-disserui-dissertum exponer dissero-dissevi-disditum diseminar, colocar dissimilis-dissimile diferente dissimulator-dissimulatoris disimulador dissimulo-dissimulavidissimulatum fingir dissipo-dissipavidissipatum diseminar dissolvo-dissolvidissolutum destruir dissuadeo-dissuasidissuasum desaconsejar distans-distantis participio presente de disto distante distineo-distinui-distentum separar, tener ocupado disto-distavi-distatum estar distante distraho-distraxidistractum destruir distribuo-distribuidistributum repartir distuli perfecto de differo ditissimus-ditissimaditissimum riquísimo diu adverbio largo tiempo diurnus-diurna-diurnum de día dius-dia-dium divino diutinus-diutina-diutinum duradero diutissime adverbio más tiempo diutius adverbio más tiempo diuturnior-diuturnioris más duradero diuturnitas-diuturnitatis duración diuturnus-diuturnadiuturnum duradero, prolongado divello-divelli-divulsum arrancar 33 diversissimus-diversissimadiversissimum más apartada diversius adverbio más separadamente diversus-diversa-diversum diferente, separado, cada uno por su parte dives-divitis rico Diviciacus-Diviciaci Diviciaco Divico-Diviconis Divicón divido-divisi-divisum dividir, separar, repartir divinus-divina-divinum divino divitiae-divitiarum riquezas do-dedi-datum dar se dare entregarse in fugam dare poner en fuga decessum dare permitir la retirada manus dare ceder negotium dare encargar dare operam encargar poenas dare pagar el castigo doceo-docui-doctum enseñar, mostrar doctus-docta-doctum informado documentum-documenti ejemplo, prueba dolens-dolentis lamentando doleo-dolui sentir dolor dolor-doloris dolor dolus-doli engaño domesticus-domesticadomesticum propio bellum domesticum guerra interna domicilium-domicilii residencia dominatio-dominationis poder, gobierno dominor-dominaridominatus sum dominar dominus-domini dueño domitus-domita-domitum participio de domo dominado domo-domui-domitum vencer domus-domi patria, casa domi locativo en su patria domi militiaeque locativo en la paz y en la guerra dono-donavi-donatum entregar donum-doni regalo dormio-dormivi-dormitum dormir dorsus-dorsi cumbre dos-dotis dote Drappes-Drappetis Drapes druides-druidum druidas Dubis-Dubis Duobs (rio) dubitans-dubitantis dudoso, dudando dubitatio-dubitationis duda dubito-dubitavi-dubitatum dudar dubium-dubii peligro. duda dubius-dubia-dubium dudoso duceni-ducenae-ducena doscientos ducenti-ducentae-ducenta doscientos duci dativo de dux o infinitivo pasivo de duco duco-duxi-ductum llevar, conducir, considerar, dar 34 largas fossam ducere cavar una fosa ducto-ductavi-ductatum conducir ductus-ductus dirección dum conjunción mientras Dumnacus-Dumnaci Dumnaco Dumnorix-Dumnorigis Dumnórige duo-duae-duo dos duodeecim indeclinable doce duodeni-duodenaeduodena doce duodeviginti indeclinable dieciocho duplex-duplicis doble duplico-duplicaviduplicatum duplicar Duratius-Duratii Duracio durior-durius más peligroso, más penoso durissimus-durissimadurissimum durísimo duritia-duritiae fatiga duro-duravi-duratum fortalecer Durocortorum-Durocortori Durocortoro (ciudad) dux-ducis jefe, guía duxi perfecto de duco E e preposición ablativo de, desde, por e vestigio adverbio al momento ea nominativo/ablativo singular femenino, nominativo/acusativo plural neutro de is eadem nominativo/ablativo singular femenino y nominativo/acusativo neutro de idem earum genitivo plural femenino de is Eburones-Eburonum eburones Eburovices-Eburovicum eburóvices edico-edixi-edictum revelar edisco-edidici aprender editus-edita-editum elevado edo-edidi-editum aplicar, publicar edoceo-edocui-edoctum mostrar edoctus-edocta-edoctum participio de edoceo conociendo educo-eduxi-eductum sacar, llevar eduxi perfecto de educo effarcio-effarsi-effartum rellenar effemino-effeminavieffeminatum refinar effero-extuli-elatum llevar, divulgar, enorgullecerse (en voz pasiva) effetus-effeta-effetum agotado efficio-effeci-effectum hacer effosus-effosa-effosum participio de effodio sacado effugio-effugi huir de (rige acusativo), escapar, evitar egens-egentis necesitado 35 egeo-egui carecer de (rige genitivo) necesitar de (rige ablativo) egestas-egestatis pobreza egi perfecto de ago ego yo egredior-egredi-egressus sum salir de (rige ablativo), desembarcar egregie adverbio extraordinariamente egregius-egregia-egregium ilustre egressus-egressa-egressum participio de eggredior habiendo salido de ei dativo singular/ nominativo plural de is eicio-eieci-eiectum precipitarse eius genitivo singular de is eiusmodi adverbio de esta manera elatus-elata-elatum participio de effero llevado, divulgado Elaver-Elaveris Allier (río) elegantius adverbio con más elegancia elephantus-elephanti elefante Eleuteti-Eleutetorum eleutetos elicio-elicui-elicitum atraer, hacer salir eloquentia-eloquentiae elocuencia Elusates-Elusatum elusates ementior-ementiriementitus sum mentir emigro-emigraviemigratum salir eminens-eminentis salientes emineo-eminui elevarse eminus adverbio desde arriba, desde lejos emitto-emisi-emissum lanzar emo-emi-emptum comprar emorior-emori-emortuus sum morir en interjección ¡ay! enascor-enasci-enatus sum nacer enim conjunción en efecto enitesco-enitui sobresalir enumero-enumeravienumeratum enumerar enuntio-enuntiavienuntiatum anunciar, divulgar eo 1 ablativo de is 2 adverbio allí eodem 1 adverbio allí mismo 2 ablativo de idem eo-ivi-itum ir in sententiam ire votar eorum genitivo plural masculino de is eos acusativo plural de is Epasnactus-Epasnacti Epasnacto ephippium-ephippii montura epistula-epistulae carta Eporedorix-Eporedorigis Eporedórige epulae-epularum banquetes eques-equitis jinete, caballero 36 equester-equestris-equestre a caballo, ecuestre equidem adverbio ciertamente equitatus-equitatus caballería equus-equi caballo Eratosthenes-Eratosthenis Eratóstenes erectus-erecta-erectum elevado ereptus-erepta-ereptum participio de eripio arrebatado, confiscado. rescatado erga preposición de acusativo con ergo conjunción así pues erigo-erexi-erectum levantarse eripio-eripui-ereptum arrebatar, librarse (intransitivo), confiscar, rescatar eripiundum gerundio de eripio para rescatar erro-erravi-erratum equivocarse, ir de un sitio a otro erumpo-erupi-eruptum sobrevenir, irrumpir, precipitarse eruptio-eruptionis ataque esse infinitivo de sum essedarius-essedarii combatiente en carro essedum-essedi carro de guerra Esuvii-Esuviorum esuvio et conjunción y etiam adverbio también, todavía Etruria-Etruriae Etruria etsi conjunción aunque evado-evasi-evasum escapar evello-evelli-evulsum arrancar evenio-eveni-eventum llegar, resultar, ocurrir eventus-eventus resultado, suceso, desgracia eversus-eversa-eversum participio de everto dándose la vuelta everto-everti-eversum volver evito-evitavi-evitatum evitar evocatus-evocata-evocatum reenganchado evoco-evocavi-evocatum llamar evolo-evolavi-evolatum salir corriendo ex preposición ablativo de, desde, por exactus-exacta-exactum participio de exigo terminado exaedifico-exaedificaviexaedificatum construir exaequo-exaequaviexaequatum igualar exagito-exagitaviexagitatum hostigar, atormentar, revolucionar examino-examinaviexaminatum pesar 37 exanimatus-exanimataexanimatum moribundo, agotado, pesado exanimo-exanimaviexanimatum matar, morir ad certum pondus exanimare con un peso determinado exardesco-exarxi-exarsum irritarse exaresco-exauri secarse exaudio-exaudiviexauditum escuchar excedo-excessi-excessum retirarse excello-excellui sobresalir excelsior-excelsius más levantado excelsissimus-excelsessimaexcelsissimum muy elevado excelsus-excelsa-excelsum elevado excepto-exceptaviexceptatum coger exceptus-excepta-exceptum participio de excipio capturado, exceptuado excipio-excepi-exceptum resistir, capturar, apoyar, continuar excito-excitavi-excitatum propagar, estimular, animar, levantar excitus-excita-excitum participio de excio enardecido excludo-exclusi-exclusum impedir exclusus-exclusa-exclusum impedido excogito-excogitaviexcogitatum imaginar excrucio-excruciaviexcruciatum torturar excubitor-excubitoris centinela excubo-excubui-excubitum dormir exculco-exculcaviexculcatum apisonar excursio-excursionis salida excusatio-excusationis excusa excuso-excusavi-excusatum excusarse de (rige ablativo) exemplum-exempli ejemplo, castigo exeo-exii-exitum salir exerceo-exercui-exercitum ejercitar(se) exercitatio-exercitationis destreza, ejercicio, entrenamiento exercitatissimusexercitatissimaexercitatissimum muy experto exercitatus-exercitataexercitatum diestro exercitus-exercitus ejército exhaurio-exhausiexhaustum sacar exigo-exegi-exactum terminar exigue adverbio escasamente exiguitas-exiguitatis brevedad, pequeñez exiguus-exigua-exiguum escaso, pequeño 38 eximius-eximia-eximium grande exire infinitivo de exeo existimans-existimantis participio de presente de existimo considerando existimatio-existimationis opinión, reproche existimo-existimaviexistimatum creer, considerarse exitium-exitii final exitus-exitus salida, final incertus exitus resultado incierto exopto-exoptavi-exoptatum desear exorior-exori-exortus sum surgir exorno-exornaviexornatum equipar expecto-expectaviexpectatum esperar expedio-expediviexpeditum preparar, ser ventajoso expeditio-expeditionis expedición expeditior-expeditius más transitable, más apropiado expedito adverbio abiertamente expeditus (expeditum)expediti soldado armado a la ligera expeditus-expeditaexpeditum sin bagajes, libre, infantería ligera expello-expulsi-expulsum expulsar, borrar expergiscor-experrectus sum despertar experior-experiri-expertus sum probar, buscar, intentar expers-expertis privado expertus-experta-expertum participio de experior habiendo probado expio-expiavi-expiatum reparar explano-explanaviexplanatum explicar expleo-explevi-expletum llenar, recuperar, colmar explico-explicaviexplicatum realizar explorator-exploratoris explorador exploratus-explorataexploratum 1 participio de exploro 2 adjetivo seguro pro explorato por cierto exploro-exploraviexploratum tener como seguro, explorar, examinar, conseguir expono-exposui-expositum colocar, desembarcar, exponer exporto-exportaviexportatum llevar exprimo-expressiexpressum hacer subir, sacar expugnatio-expugnationis conquista expugno-expugnaviexpugnatum asaltar expulsus-expulsa-expulsum participio de expello expulsado 39 expurgo-expurgaviexpurgatum disculparse exquiro-exquisiviexquisitum examinar, buscar exquisitus-exquisitaexquisitum participio de exquiro examinado exsanguis-exsangue pálido exsecratio-exsecrationis imprecación exsecror-exsecrariexsecratus sum maldecir exsequor-exsequi-exsecutus sum hacer valer, desempeñar, llevar a cabo exsereo-exserui-exsertum mantener al descubierto exsilium-exsilii exilio exsisto-exstiti originarse, salir exspectans-exspectantis esperando exspectatio-exspectationis espera, deseo exspectatissimusexspectatissimaexspectatissimum muy deseado exspecto-exspectaviexspectatum esperar exspolio-exspoliaviexspoliatum privar de (rige ablativo) exstinguo-esstinxiexstinctum borrar exsto-exsteti sobresalir exsto-exstiti haber exstruo-exstruxiexstructum colocar, levantar exsul-exsulis desterrado exsupero-exsuperaviexsuperatum sobrepasar exterior-exterioris exterior externus-externa-externum externo exterreo-exterruiexterritum asustar extimesco-extimui temer (trans.), tener miedo (intransitivo) extollo-extuli alabar, levantar extorqueo-extorsi-extortum arrancar, arrebatar extra preposición acusativo fuera de extremus-extremaextremum último, extremo extremum agmen retaguardia extrema aetas final de su vida extrudo-extrusi-extrusum contener extrusus-extrusa-extrusum participio de extrudo contener extuli perfecto de effero exuo-exui-exutum arrebatar exustus-exusta-exustum participio de exuro quemado/ a F faber-fabri carpintero Fabius-Fabii Fabio Fabius Maximus Fabio Máximo Fabius Sanga Fabio Sanga facetiae-facetiarum gracia faciendum gerundio de facio facies-faciei aspecto 40 facile adverbio con facilidad facilior-facilioris más fácil facilis-facile fácil facilitas-facilitatis condescendencia facilius adverbio con más facilidad facillime adverbio con mayor facilidad facillimus-facillimafacillimum muy fácil facinus-facinoris delito, crimen, hazaña facio-feci-factum actuar, hacer iter facere marchar nihil reliqui facere no dejar nada facere modum limitar facere gratiam permitir potestatem facere dar la posibilidad, dar permiso verba facere comenzar un discurso factio-factionis bando factiosus-factiosa-factiosum criminal, partidista factu supino de facio de hacer factum-facti hecho factus-facta-factum participio de fio hecho factum est perfecto de fio ocurrió, se hizo facultas-facultatis posibilidad, recurso facundia-facundiae oratoria faenerator-faeneratoris prestamista Faesulae-Faesularum Fésulas Faesulanus-Faesulani de Fésulas fagus-fagi haya fallacia-fallaciae mentira fallo-fefelli-falsum engañar, faltar falso adverbio en falso falsus-falsa-falsum falso falx-falcis hoz fama-famae fama, noticia fames-famis hambre familia-familiae familia, grupo familiaris-familiare familiar res familiaris patrimonio familiaritas-familiaritatis amistad fanum-fani templo fas indeclinable lícito fascis-fascis insignia consular, insignia fastigate adverbio en pendiente fastigatus-fastigatus pendiente fastigium-fastigii nivel, cumbre fateor-fateri-fassus sum confesar fatigo-fatigavi-fatigatum agotar fatum-fati destino fauces-faucium puertas faveo-favi-fatum favorecer faveo-favi-fautum ser partidario feci perfecto de facio fefelli perfecto de fallo felicissime adverbio con mucho éxito 41 felicitas-felicitatis éxito, felicidad feliciter adverbio felizmente femina-feminae mujer feminis genitivo de femur femur-feminis pierna feracissimus-feracissimaferacissimum muy fértil fera-ferae fiera ferax-feracis fértil fere adverbio casi ferentarius-ferentarii arquero ferio herir feritas-feritatis ferocidad fero-tuli-latum llevar, soportar, contar ferocia-ferociae ferocidad ferocius adverbio más ferozmente ferox-ferocis feroz ferramentum-ferramenti herramienta ferraría-ferrariae mina de hierro ferre infinitivo de fero ferreus-ferrea-ferreum de hierro ferrum-ferri hierro, espada fertilissimus-fertilissimafertilissimum muy fértil fertilitas-fertilitatis fertilidad ferus-fera-ferum feroz fervefacio-fervefecifervefactum calentar fervens-ferventis ardiente festino-festinavi-festinatum apresurarse, moverse fíbula-fibulae clavija fictum-ficti mentira fictus-ficta-fictum fingido fidelis-fidele leal fidelitas-fidelitatis lealtad fides-fidei confianza, lealtad fidem secutus manteniéndose fiel data fide dada seguridad pro deum atque hominum fidem por la fe de dioses y hombres fides publica salvaguardia fiducia-fiduciae seguridad fidus-fida-fidum fiel fieri infinitivo de fio hacerse Figulus-Figuli Figulo figura-figurae forma filia-filiae hija filius-filii hijo fingo-finxi-fictum imaginar, crear vultum fingere simular finio-finivi-finitum acabar, medir finis-finis fin (singular) territorio (plural) finitimus-finitimafinitimum vecino fio-fieri-factus sum hacerse, ocurrir gratulatio fieri felicitarse firmissimus-firmissimafirmissimum el más/muy poderoso firmiter adverbio con seguridad firmitudo-firmitudinis resistencia firmo-firmavi-firmatum asegurar firmus-firma-firmum resistente 42 flagitiosissimusflagitiosissimaflagitiosissimum muy infame flagitiosus-flagitiosaflagitiosum infame flagitium-flagitii infamia flagito-flagitavi-flagitatum pedir flagro-flagravi-flagratum arder Flaminius-Flaminii Flaminio flamma-flammae fuego flecto-flexi-flectum dirigirse, cambiar la dirección flens-flentis llorando fletus-fletus llanto flo-flavi-flatum soplar florens-florentis floreciente, próspero, brillante florentissimusflorentissimaflorentissimum muy floreciente flos-floris flor fluctus-fluctus ola flumen-fluminis río adversum flumen río arriba fluo-fluxi-fluxum discurrir fluxus-fluxa-fluxum efímero, cambiante focus-foci hogar fodio-fodi-fossum cavar foedus-foeda-foedum espantoso foedus-foederis pacto fons-fontis fuente fore infinitivo de futuro de sum fore dicto obedecer foris adverbio fuera forma-formae forma, belleza formido-formidinis miedo formidolosus-formidolosaformidolosum terrible fornix-fornicis arco fors (sólo nominativo) ocasión forte adverbio por casualidad fortis-forte valeroso fortissime adverbio con gran valor fortissimus-fortissimafortissimum muy valiente fortiter adverbio valerosamente fortitudo-fortitudinis bravura fortius adverbio con mayor fuerza fortuito adverbio casualmente fortuna-fortunae suerte, riquezas (plural) fortunatissimusfortunatissimafortunatissimum muy afortunado fortunatus-fortunatafortunatum afortunado forum-fori plaza, foro fossa-fossae foso fossam ducere cavar un foso fovea-foveae hoyo fragilis-fragile fugaz frango-fregi-fractum romper, destrozar gulam laqueo frangere estrangular frater-fratris hermano 43 fraternus-fraternafraternum fraterno fraus-fraudis engaño, sanción fremitus-fremitus estrépito freno-frenavi-frenatum embridar frequens-frequentis numeroso, la mayoría frequentia-frequentiae concurrencia frequentissimusfrequentissimafrequentissimum muy numeroso frequento-frequentavifrequentatum frecuentar fretus-freta-fretum confiado frigidissimus-frigidissimafrigidissimum muy frío frigus-frigoris frío frons-frontis frente a fronte por delante fructuosissimusfructuosissimafructuosissimum el más fértil fructus-fructus fruto fruges-frugum frutos frumentandum gerundio de frumentor para aprovisionarse de trigo frumentarius-frumentariafrumentarium de trigo res frumentaria suministro de trigo in frumentarios contra los conductores del trigo frumentatio-frumentationis aprovisionamiento de trigo frumentor-frumentari aprovisionarse de trigo frumentum-frumenti trigo fruor-frui-fructus sum disfrutar de (rige ablativo) frustra adverbio en vano Fufius-i Cita-ae Fufio Cita fuga-fugae huida in fugam conicere / dare poner en fuga fugiens-fugientis participio presente de fugio huyendo, que huye fugio-fugi-fugitum huir fugitivus-fugitiva-fugitivum fugitivo fugo-fugavi-fugatum poner en fuga fui perfecto de sum Fulvia-Fulviae Fulvia Fulvius-ii Nobilius-ii Fulvio Nobilio fumo-fumavi-fumatum humear fumus-fumi humo funda-fundae honda funditor-funditoris hondero fundo-fudi-fusum echar, someter fungor-fungi-functus sum cumplir funis-funis cable funus-funeris funeral fur-furis ladrón furibundus-furibundafuribundum enloquecido Furius-Furii Furio furor-furoris locura furtum-furti robo fusilis-fusile resblandecido fustica-fusticae pisón 44 fusus-fusa-fusum esparcido futurus-futura-futurum participio de futuro de sum G Gabali-Gabalorum gabalos Gabinius-Gabini Gabinio Gabinius Capito Gabinio Capito gaesum-gaesi dardo Gaius-i Trebonius-i Gayo Trebonio Galba-Galbae Galba galea-galeae casco Galli-Gallorum galos Gallia-Galliae Galia Gallicus-Gallica-Gallicum de la Galia gallina-gallinae gallina ganea-ganeae orgía ganeo-ganeonis libertino Garumna-Garumnae Garona (río) Garumni-Garumnorum garumnos Gates-Gatum gates gaudeo-gavisus sum alegrarse gaudium-gaudii gozo Genava-Genavae Ginebra (ciudad) gener-generi yerno generatim adverbio por pueblos genere ablativo de genus gens-gentis pueblo, familia genus-generis clase, linaje, raza gerendi gerundivo de gero de llevar Gergovia-Gergoviae Gergovia (ciudad) Germani-Germanorum germanos Germania-Germaniae Germania Germanicus-GermanicaGermanicum germánico gero-gessi-gestum llevar, hacer, tratarse gessi perfecto de gero gestus-gesta-gestum participio de gero hecho res gestae hazañas Geudumni-Geudumnorum geudumnos gl(a)eba-glaebae terrón gladiatorius-gladiatoriagladiatorium de gladiador gladius-gladii espada glans-glandis proyectil gloria-gloriae gloria glorior-gloriari-gloriatus sum vanagloriarse Gobannitio-Gobannitionis Gobanicio Gorgovina-Gorgovinae (ciudad) gradus-gradus paso certo gradu con paso firme Graecia-Graeciae Grecia Graecus-Graeca-Graecum griego Graioceli-Graiocelorum greocelos grandis-grande grande gratia preposición de genitivo pospuesta para gratia-gratiae favor, prestigio. influencia referre gratiam pagar gratias agere dar las gracias facere gratiam permitir 45 gratior-gratioris más agradable gratuito adverbio gratuitamente gratulatio-gratulationis felicitación gratulatio fieri felicitarse gratulor-gratularigratulatus sum felicitar gratus-grata-gratum agradable gravior-graviari-graviatus sum negarse a gravior-gravioris más grave, más avanzado gravis-grave pesado. manifiesto gravissime adverbio con mucha gravedad gravissimus-gravissimagravissimum muy grave, muy peligroso gravitas-gravitatis pesadez, importancia graviter adverbio gravemente gravius adverbio más gravemente gregarius-gregariagregarium raso grex-gregis grupo Grudii-Grudiorum grudios gubernator-gubernatoris piloto gula-gulae garganta gulam laqueo frangere estrangular gusto-gustavi-gustatum comer Gutruatus-Gutruati Gutruato habeo-habui-habitum tener, ser considerado (pasiva), estimarse curae habere atender satis habere contentarse con (rige infinitivo) habere in promptu tener a su disposición habitus-habita-habitum participio de habeo celebrado H Haeduus-HaeduaHaeduum eduo haesito-haesitavihaesitatum estar apurado hamus-hami garfio harpago-harpagonis gancho Harudes-Harudum harudes harum genitivo plural femenino de hic de estas haruspex-haruspicis adivino haud adverbio no haudquamquam adverbio en absoluto haveto interjección adiós hebesco flaquear Helvetia-Helvetiae Helvecia Helveticus-HelveticaHelveticum de Helvecia Helvetii-Helvetiorum helvecios Helvetius-HelvetiaHelvetium helvecio Helvii-Helviorum helvios Hercynia-Hercyniae Hercina hereditas-hereditatis herencia 46 hi nominativo plural de hic estos hiberna-hibernorum campamento de invierno Hibernia-Hiberniae Irlanda hibernus-hibernahibernum de invierno hic-haec-hoc este hiemo-hiemavi-hiematum pasar el invierno hiems-hiemis invierno (femenino) Hispani-Hispanorum hispanos Hispania-Hispaniae Hispania homo-hominis hombre homo novus hombre sin experiencia en política honestatus-honestatahonestatum ennoblecido honeste adverbio honradamente honestissimushonestissimahonestissimum muy honrado honestus-honesta-honestum honrado honor (honos)-honoris honor, persona respetable honorifice adverbio con honor honorificus-honorificahonorificum honorífico hora-horae hora horribilis-horribile espantoso horridior-horridioris más espantoso hortatus-hortata-hortatum participio de hortor habiendo animado hortor-hortari-hortatus sum exhortar hospes-hospitis huésped hospitium-hospitii hospitalidad hostia-hostiae víctima hostilis-hostile enemigo hostis-hostis enemigo huc adverbio aquí. además huic dativo singular de hic huiusce genitivo de hic de este humanior-humanioris civilizado humanissimushumanissimahumanissimum muy civilizado humanitas-humanitatis refinamiento, compasión humanus-humanahumanum civilizado, humano humerus-humeri hombro humilior-humilioris más humilde, más bajo, más débil humilis-humile humilde humilitas-humilitatis bajura humus-humi suelo humi locativo en el suelo hunc acusativo singular de hic I iacens-iacentis derribado iaci infinitivo pasivo de iacio lanzarse 47 iacio-ieci-iactum construir, lanzar iacto-iactavi-iactatum arrojar, tratar iactura-iactura pérdida, gasto iactus-iacta-iactum participio de iacio ancoris iactis con el ancla echado iaculum-iaculi jabalina iam adverbio ya ianua-ianuae puerta Ianuarius-IanuariaIanuarium de enero ibi adverbio allí, entonces Icium-Icii Icio ictus-ictus golpe idcirco conjunción por consiguiente idem-eadem-idem el mismo/la misma/lo mismo identidem adverbio repetidamente idoneus-idonea-idoneum apropiado ierant pluscuamperfecto de eo habían ido ierunt perfecto de eo fueron igitur conjunción así pues ignarus-ignara-ignarum desconocedor ignavia-ignaviae pasividad ignavissimus-ignavissimaignavissimum muy malvado ignavus-ignava-ignavum malvado ignis-ignis fuego ignem comprehendere arder ignobilis-ignobile sin renombre ignominia-ignominiae deshonor ignoro-ignoravi-ignoratum desconocer ignosco-ignovi-ignotum perdonar ignotus-ignota-ignotum desconocido ii nominativo plural de is estos iis dativo/ablativo plural de is illatus-illata-illatum participio de ínfero llevado ille-illa-illud aquel illecebra-illecebrae tentación illi dativo singular/ nominativo plural de ille illic adverbio allí illicio-illexi-illectum seducir illigatus-illigata-illigatum liado illigo-illigavi-illigatum atar illo 1 adverbio allí 2 ablativo singular de ille illustrior-illustrioris más ilustre illustris-illustre ilustre Illyricum-Illyrici Iliria (región) imbecillitas-imbecillitatis cobardía imbecillus-imbecillaimbecillum débil imber-imbris lluvia imbutus-imbuta-imbutum lleno imitor-imitari-imitatus sum imitar 48 immanis-immane enorme immineo estar próximo imminuo-imminuiimminutum disminuir immitto-immisi-immissum lanzar, meter immo vero adverbio por el contrario immoderatus-immoderataimmoderatum desmedido immolo-immolaviimmolatum sacrificar immortalis-immortale inmortal immunis-immune libre de impuestos immunitas-immunitatis dispensa immuto-immutaviimmutatum cambiar imparatus-imparataimparatum inexperto, no preparado, desprevenido impedimentaimpedimentorum bagaje impedimentumimpedimenti impedimento impedio-impediviimpeditum impedir, obstaculizar impeditior-impeditioris más impracticable impeditissimusimpeditissimaimpeditus-impeditaimpeditum participio de impedio impedido adjetivo cargado, impracticable impello-impuli-impulsum empujar, convencer impeditissimum muy profundo impendeo amenazar (rige dativo), dominar, ser un obstáculo impendo-impendiimpensum empujar impensus-impensaimpensum costoso imperator-imperatoris general imperatum-imperati mandato imperitus-imperitaimperitum inexperto imperium-imperii poder, mando, mandato impero-imperaviimperatum mandar impetro-impetraviimpetratum conseguir ímpetus-impetus ataque, ímpetu impius-impia-impium criminal. malvado implico-implicaviimplicatum enlazar imploro-imploraviimploratum suplicar impono-imposui-impositum poner, causar, hacer recaer, imponer importatus-importataimportatum participio de importo importado importo-importaviimportatum traer impressio-impressionis ataque improbus-improbaimprobum malvado improviso (de) ablativo adverbial de repente 49 imprudens-imprudentis desprevenido imprudentia-imprudentiae imprudencia impuber-impuberis casto impudicus-impudicaimpudicum desvergonzado impugno-impugnaviimpugnatum combatir impulsus-impulsaimpulsum participio de impello instigado impulsus-impulsus instigación impune adverbio con impunidad impunitas-impunitatis impunidad impunitus-impunitaimpunitum impune, sin castigo impurus-impura-impurum impuro imum-imi fondo in preposición de acusativo a, hacia, contra preposición de ablativo en, entre in primis adverbio principalmente inaedifico-inaedificaviinaedificatum construir inanis-inane vacio, vano incautius adverbio con gran descuido incautus-incauta-incautum descuidado incedo-incessi-incessum avanzar incendium-incendii incendio incendo-incendi-incensum incendiar, incitar incensus-incensa-incensum participio de incendo inflamado inceptum-incepti empresa incertum-incerti incertidumbre incertus-incerta-incertum desconocido, infundado, incierto, inseguro incessus-incessus paso incido-incidi-incasurus encontrarse con, presentarse, caer incido-incidi-incisum caer incido-incidi-incisum cortar incipio-incepi-inceptum empezar a (rige infinitivo) incisus-incisa-incisum participio de incido cortado incito-incitavi-incitatum acelerar, animar, aumentar, subir (la marea) incitato equo ablativo absoluto a galope tendido incitatae naves naves a toda velocidad incito-incitavi-incitatum animar incognitus-incognitaincognitum particípio de incognosco desconocido incognosco-incognoviincognitum desconocer incolo-incolui-incultum habitar incolumis-incolume ileso, intacto incommode adverbio desfavorablemente 50 incommodum-incommodi desastre, daño inconsulte adverbio irreflexivamente incredibilis-incredibile increíble increpans-increpantis participio de presente de increpo increpando increpito-increpitaviincrepitatum afrentar, mofarse increpo-increpaviincrepatum increpar incruentus-incruentaincruentum incruento incultus-inculta-incultum ignorante, descuidado incultus-incultus abandono incumbo-incumbuiincubitum apoyarse en incurro-incucurriincursum lanzarse incursio-incursionis ataque incursus-incursus ataque incuso-incusavi-incusatum acusar indago-indaginis trampa inde adverbio de allí, luego indemnatus-indemnataindemnatum sin juicio index-indicis delator indicium-indicii denuncia, traición, acusación indico-indicavi-indicatum delatar indico-indixi-indictum convocar indicta causa sin juicio indigens-indigentis incompleto indignissime adverbio con mucha indignidad indignitas-indignitatis oprobio indignor-indignariindignatus sum estar indignado indignus-indigna-indignum indigno indiligentia-indiligentiae negligencia indiligentior-indiligentioris más descuidado indoctus-indocta-indoctum inculto induco-induxi-inductum llevar, inducir inductus-inducta-inductum participio de induco indulgentia-indulgentiae complacencia indulgeo-indulsi-indultum ser complaciente induo-indui-induitum ponerse, clavarse industria-industriae actividad industrie adverbio con decisión indutiae-indutiarum tregua Indutiomarus-Indutiomari Induciomaro inedia-inediae hambre ineo-inivi-initum comenzar, calcular, tomar consilium inire tramar inerat imperfecto de insum inermis-inerme desarmado inertia-inertiae inactividad inertior-inertius más cobarde 51 infamia-infamiae deshonor infans-infantis niño inferí-inferorum infiernos inferior-inferioris inferior ínfero-intuli-illatum producir, avanzar contra, llevar a cabo inferre infinitivo de infero infestissimus-infestissimainfestissimum muy hostil infestus-infesta-infestum hostil infestis signis en formación de combate inficio-infeci-infectum impregnar, denegar, inacabar infidelis-infidele desleal infidelitas-infidelitatis deslealtad infidus-infida-infidum desleal infimus-infima-infimum más bajo, más humilde ab infimo desde abajo ad infimum hasta el fondo infinitus-infinita-infinitum descomunal, enorme infirmior-infirmioris más débil infirmitas-infirmitatis debilidad infirmus-infirma-infirmum débil inflecto-inflexi-inflectum retorcer inflexi perfecto de inflecto inflo-inflavi-inflatum enardecer influo-influxi-influctum desembocar infodio-infodi-infossum enterrar infra adverbio abajo, a continuación preposición de acusativo bajo paulo infra un poco inferior ingenium-ingenii inteligencia, talento ingens-ingentis enorme ingenuus-ingenuaingenuum noble ingratus-ingrata-ingratum desagradable ingredior-ingredi-ingressus sum penetrar inhonestus-inohestainohestum deshonesto inibatur imperfecto pasivo de ineo inicio-inieci-iniectum colocar, infundir inimicitia-inimicitiae enemistad inimicus-inimica-inimicum enemigo iniquior-iniquioris más desfavorable iniquissimus-iniquissimainiquissimum muy desfavorable iniquitas-iniquitatis desigualdad, injuticia iniquus-iniqua-iniquum desfavorable, abrupto initium-initii inicio, principio si ab illis initium transeundi fieret si ellos comenzaban a pasar initium capere comenzar initus-inita-initum participio de ineo comenzado 52 iniungo-iniunxi-iniunctum imponer iniuria-iniuriae ultraje iniussus-iniussus sin orden iniussu ablativo sin el mandato iniustus-iniusta-iniustum injusto inmuto-inmutaviinmutatum cambiar innascor-innasci-innatus sum surgir innatus-innata-innatum participìo de innsacor natural innitor-inniti-innixus sum apoyarse innixus-inniva-innixum participio de innitor apoyándose innocens-innocentis inocente, desprendido innocentia-innocentiae desinterés, inociencia innoxius-innoxia-innoxium indemne inopia-inopiae escasez, pobreza inopinans-inopinantis desprevenido inquilinus-inquilinainquilinum forastero inquit dice insciens-inscientis desconocedor inscientia-inscientiae inexperiencia inscio-inscivi-inscitum ignorar inscius-inscia-inscium ignorante, incauto insequens-insequentis participio de presente de insequor persiguiendo nocte insequenti a la noche siguiente insequor-insequi-insecutus perseguir insertus-inserta-insertum insertado inservio-inserviviinservitum atender a (rige dativo) insidiae-insidiarum emboscada, trampas insidians-insidiantis emboscado insidiator-insidiatoris emboscado insidior-insidiari-insidiatus sum acechar insigne-insignis insignia, señal insignia-insignium insignias insignis-insigne extraordinario insilio-insilui-insultum saltar insimulo-insimulaviinsimulatum acusar insinuo-insinuaviinsinuatum introducirse insisto-institi dedicarse a, ponerse sobre, hacer pie (en el mar) insolens-insolentis desacostumbrado a (rige genitivo) insolenter adverbio con arrogancia 53 insolentia-insolentiae insolencia insolentior-insolentioris más arrogante insolesco volverse insolente insolitus-insolita-insolitum extraño insomnium-insomnii falta de sueño insons-insontis inocente inspecto-inspectaviinspectatum mirar instabilis-instabile cambiante instans-instantis inminente instar indeclinable a modo de instigo-instigavi-instigatum estimular instituo-institui-institutum preparar, decidir, levantar, formar, disponer instituta-institutorum instituciones institutum-instituti institución, costumbre, decisión insto-instavi-instatum combatir, estar cerca insto-institi amenazar instructus-instructainstructum participio de instruo formado instrumentum-instrumenti equipo, instrumento instruo-instruxi-instructum formar, equipar insuefactus-insuefactainsuefactum acostumbrado a insuesco-insuevi acostumbrarse a (rige infinitivo) insuetus-insueta-insuetum deshabitual insula-insulae isla insum-inesse-infui haber insuper adverbio encima integer-integra-integrum intacto, soldado de refresco re integra tal como estaban las cosas intego-intexi-intectum cubrir, entrelazar integritas-integritatis integridad intellego-intellexiintellectum comprender, comprobar, conocer intempestus-intempestaintempestum entrado intendo-intendi-intentum acrecentar intentus-intenta-intentum atento, enérgico, preocupado inter preposición acusativo entre intercedo-intercessiintercessum haber en medio, interponerse interceptus-interceptainterceptum participio de intercipio recuperado, interceptado intercido-intercidiintercisum cortar intercipio-intercepiinterceptum interceptar, matar 54 intercludo-interclusiinterclusum privar de (rige ablativo), bloquear, rodear interdico-interdixiinterdictum ordenar, echar aqua et igni interdicere desterrar interdictum-interdicti prohibición interdiu adverbio de día interdum adverbio a veces interea adverbio mientras tanto intereo-interii-interitum perecer, sucumbir interfectus-interfectainterfectum participio de interficio asesinado senatu interfecto asesinados los senadores interficio-interfeciinterfectum asesinar interibam imperfecto de intereo intericio-interieciinteriectum colocar, transcurrir interiectus-interiectainteriectum participio de intericio brevi tempore interiecto ablativo absoluto transcurrido poco tiempo interim adverbio entretanto interior-interioris de tierra adentro, interior interitus-interitus muerte intermitto-intermisiintermissum interrumpir, dejar, separar, apagar internecio-internecionis perdición interpello-interpellaviinterpellatum molestar interpono-interposuiinterpositum oponer, interponer interpres-interpretis intérprete interpreto-interpretaviinterpretatum interpretar interrogo-interrogaviinterrogatum interrogar interrumpo-interrupiinterruptum romper interscindo-interscidiinterscissum romper intersum-interfui intervenir, haber, interesar intervallum-intervalli distancia intervenio-interveniinterventum llegar interventus-interventus llegada intestinus-intestinaintestinum civil intextus-intexta-intextum participio de intego entrelazado intolerandus-intolerandaintolerandum intolerable intolerantius adverbio sin medida intra preposición de acusativo en el interior de intritus-intrita-intritum descansado introduco-introduxiintroductum conducir, llevar introeo-introii-introitum entrar, llegar 55 intro-intravi-intratum entrar en (rige acusativo) introitus-introitus acceso intromitto-intromisiintromissum introducir introrsus adverbio hacia el interior introrumpo-introrupiintroruptum pasar intueor-intueri-intuitus sum mirar intuli perfecto de infero intus adverbio dentro inultus-inulta-inultum sin venganza inusitatior-inusitatioris más inusual inusitatus-inusitatainusitatum inhabitual inutilis-inutile inadecuado invado-invasi-invasum atacar, dominar, invadir invenio-inveni-inventum encontrar, averiguar inventor-inventoris inventor inventus-inventa-inventum participio de invenio encontrado inveterasco-inveteravi establecerse invictus-invicta-invictum invicto invideo-invidi-invisum envidiar invidia-invidiae envidia, antipatía invisus-invisa-invisum odioso invito-invitavi-invitatum animar, invitar invitus-invita-invitum contra la voluntad de, de mala gana se invito contra su voluntad iocum-ioci chanzas Iovis genitivo de Iuppiter ipse-ipsa-ipsum él mismo ipsius genitivo de ipse ira-irae ira iracundia-iracundiae furor, ira iracundus-iracundairacundum irritable irascor-irasci-iratus sum irritarse ire infinitivo de eo irrideo-irrisi-irrisum burlarse irriducule adverbio sin gracia irrumpo-irrupi-irruptum atacar, llegar irruptio-irruptionis ataque is-ea-id ese, esa, eso isdem dativo/ablativo plural de idem ita adverbio así ita…ut conjunción de manera que, así como Italia-Italiae Italia itaque conjunción así pues adverbio y así ítem adverbio igualmente iter-itineris camino, viaje, marcha iter facere marchar magnis/maximis itineribus a marchas forzadas minoribus itineribus jornada pequeña iusta itinera marcha regular 56 iterum adverbio outra vez semel…iterum una y otra vez itineris genitivo de iter iturum (esse) infinitivo de futuro de eo iuba-iubae crin iubeo-iussi-iussum ordenar (rige infinitivo) iudicio adverbio con razón iudicium-iudicii juicio, decisión iudico-iudicavi-iudicatum determinar, juzgar, declarar iugulo-iugulavi-iugulatum asesinar iugum-iugi cima, monte, yugo sub iugum mittere subyugar, derrotar Iulius-Iulii Julio iumentum-iumenti mulo iunctura-iuncturae juntura iunctus-iuncta-iunctum particípio de iungo unido, formado iungo-iunxi-iuctum unir iunior-iunioris joven Iunius-Iunii Junio Iunius-i Silanus-i Junio Silano Iuppiter-Iovis Júpiter Iura-Iurae Jura (monte) iureiurando ablativo de iusiurandum iurgium-iurgii querella iuro-iuravi-iuratum jurar iusiurandum-iusisiurandi juramento ius-iuris derecho, ley ius iurandum juramento ius dicere administrar justicia iussi perfecto de iubeo iussus-iussa-iussum participio de iubeo iussus-iussus mandato iustissimus-iustissimaiustissimum muy importante, muy justo iustitia-iustitiae justicia iustus-iusta-iustum justo, legal iusta itinera marcha regular iuventus-iuventutis juventud iuvo-iuvi-iutum ayudar iuxta adverbio cerca, igualmente iuxta ac igual que K Kalendae-Kalendarum (Kal.) Calendas (el día uno) L Laberius-Laberii Laberio Labienus-Labieni Labieno labor-laboris trabajo, fatiga, esfuerzo labor-lapsus sum desfallecer laborans-laborantis participio presente laboro estando apurado, trabajando adjetivo desfallecido laboro-laboravi-laboratum esforzarse en (con ut), sufrir angustia, trabajar labrum-labri labio, borde labrum superius bigote lac-lactis leche LacedaemoniiLacedaemoniorum lacedemonios 57 lacero-laceravi-laceratum dilapidar lacesso-lacessivi-lacessitum acosar, dañar lacrima-lacrimae lágrima lacrimo-lacrimavilacrimatum llorar lacus-lacus lago laedo-laesi-laesum quebrantar, dañar laetatio-laetationis alegría laetitia-laetitiae alegría laetor-laetari-laetatus sum alegrarse laetus-laeta-laetum alegre laevus-laeva-laevum izquierdo lancea-lanceae lanza languens-languentis remiso languesco-langui debilitarse languidior-languidioris más débil languidius adverbio con menos esfuerzo languor-languoris debilidad lapideus-lapidea-lapideum de piedra lapis-lapidis piedra lapsus-lapsa-lapsus escapado laqueus-laquei lazo laqueus-laquei nudo gulam laqueo frangere estrangular lar-laris hogar largior-largiri-largitus sum mostrarse espléndido, ser proclive, ser dadivoso largiter adverbio espléndidamente largitio-largitionis liberalidad, reparto largius adverbio profusamente lascivia-lasciviae regocijo lassitudo-lassitudinis cansancio late adverbio con amplitud latebra-latebrae escondite lateo-latui estar oculto latere ablativo de latus lateris genitivo de latus Latinus-Latina-Latinum latino latior-latioris más ancho latissime adverbio por numerosos sitios latissimus-latissimalatissimum muy ancho latito-latitavi-latitatum ocultarse latitudo-latitudinis anchura, dimensión latius adverbio con mayor amplitud Latobrigi-Latobrigorum latobrigos latro-latronis ladrón latrocinium-latrocinii pillaje latus-lata-latum ancho latus-lata-latum participio de fero llevado latus-lateris lado latus apertum flanco desprotegido laudo-laudavi-laudatum elogiar laus-laudis fama, gloria, honor lavo-lavavi-lavatum bañar 58 laxo-laxavi-laxatum espaciarse lectus-lecta-lectum elegido legatio-legationis embajada legatus-legati emisario, legado (cargo en el ejército) legio-legionis legión legionarius-legionariañegionarium de la legión, legionario legitimus-legitimalegitimum legítimo dies legitimus plazo legal lego-legi-lectum leer Lemamnus-Lemamni Leman (lago) Lemonum-Lemoni Lemono (ciudad) Lemovices-Lemovicum lemovices lenio-lenivi-lenitum mitigar lenis-lene suave lenitas-lenitatis lentitud, benignidad leniter adverbio ligeramente lenius adverbio con más moderación Lentulus-Lentuli Léntulo Lentulus Sura Léntulo Sura Lepidus-Lepidi Lépido Lepontii-Lepontiorum lepontios lepos-leporis alegría lepus-leporis liebre Leuci-Leucorum leucos Levaci-Levacorum levacos levior-levius más leve, más temerario levis-leve ligero levis armaturae infantería ligera, de armamento ligero levitas-levitatis ligereza levo-levavi-levatum librar lex-legis ley Lexovii-Lexoviorum lexovios libenter adverbio gustosamente libentius adverbio más gustosamente liber-libera-liberum libre liberum corpus libertad liber-libri libro liberalis-liberale libre, liberal liberalitas-liberalitatis liberalidad liberaliter adverbio con amabilidad, libremente libere adverbio libremente liberi-liberorum hijos liberius adverbio con mayor libertad libero-liberavi-liberatum liberar libertas-libertatis libertad libertus-liberti liberto libet-ñibuit-libitum gusta libidinose adverbio arbitrariamente libido-libidinis placer librilis-librile de una libra fundae libriles hondas que lanzan piedras de una libra de peso licentia-licentiae imprudencia, libertinaje, facultad liceor pujar 59 licet-lucuit estar permitido Liger-Ligeris Loira (río) lignatio-lignationis corte de leña lignator-lignatoris leñador lilium-lilii lirio linea-lineae línea Lingones-Lingonum lingones lingua-linguae lengua lingula-lingulae lengua de tierra linter-lintris barca linum-lini lino lis-litis daño Liscus-Lisci Lisco Litaviccus-Litavicci Litavico litterae-litterarum carta, literatura litus-litoris costa loca-locorum plural de locus loco-locavi-locatum colocar locupletes-locupletium ricos locus-loci lugar, consideración obsidum/ custodis loco en calidad de rehenes/vigilante natus summo loco nacido de ilustre linaje longe adverbio muy, lejos longinquior-longinquioris más lejano longinquus-longinqualonginquum lejano, largo longior-longioris más largo longissime adverbio muy longitudo-longitudinis longitud longius adverbio más lejos longurius-longurii pértiga longus-longa-longum largo navis longa nave de guerra loquendi gerundio de loquor de hablar loquor-loqui-locutus sum hablar lorica-loricae parapeto loricula-loriculae parapeto lubet véase libet lubido-lubidinis placer Lucanius-Lucanii Lucanio Lucius-ii Domitius-ii Lucio Minucio Lucius-ii Minucius-ii Lucio Minucio Lucius-ii Roscius-ii Lucio Roscio Lucius-ii Vorenus-i Lucio Voreno Lucterius-Lucterii Lucterio luctuosus-luctuosaluctuosum doloroso luctus-luctus dolor luculentus-luculentaluculentum brillante ludibrium-ludibrii juguete Lugotorix-Lugotorigis Lugotórige Luna-Lunae Luna lustro-lustravi-lustratum revistar Lutetia-Lutetiae Lutecia lux-lucis luz, claridad prima luce ablativo al amanecer lux appetere amanecer luxuria-luxuriae lujo, frivolidad 60 luxuriose adverbio con relajación luxus-luxus placer M Macedonicus-Macedonici de Macedonia maceria-maceriae pared de adobe machinatio-machinationis maquinaria machinor-machinarimachinatus sum planear maeror-maeroris pesar maestus-maesta-maestum triste Magetobriga-Magetobrigae Magetóbriga (ciudad) magis adverbio más magis magisque cada vez más magistratus-magistratus magistratura, magistrado magnifice adverbio con esplendidez magnificentiamagnificentiae esplendor magnificus.magnificamagnificum importante, espléndido magnitudo-magnitudinis grandeza, importancia magnopere adverbio en gran medida magnus-magna-magnum grande magnis itineribus a marchas forzadas maiestas-maiestatis majestad maior-maius mayor maior natu anciano castra maiora campamento principal maiores-maiorum antepasados malacia-malaciae bonanza (falta de vientos) male adverbio mal maledictum-maledicti improperio malefacta-malefactorum maldades maleficium-maleficii daño malefictum-maleficti delito malevolentia-malevolentiae mala fe malo-malui preferir malum-mali mal malus-mala-malum malo malus-mali poste, mástil mandatum-mandati proposición, orden mando-mandavimandatum confiar, mandar, conceder se fugae mandare salvarse huyendo Mandubii-Mandubiorum mandubios MandubraciumMandubracii Mandubracio (ciudad) mane adverbio por la mañana maneo-mansi-mansum permanecer manifestus-manifestamanifestum evidente manifestos habere poner en evidencia manipularis-manipularis soldado manipulus-manipuli manípulo 61 Manlianus-ManlianaManlianum de Manlio Manlius-Manlii Manlio mansuefio-mansuefierimansuefactus sum domesticarse mansuetudo-mansuetudinis benignidad, bondad manus-manus juego, mano, grupo armado manu tenere coger de la mano promptus manu dispuesto a actuar manus certa ejército organizado manus dare ceder Marcellus-Marcelli Marcelo Marcius-Marcii Marcio Marcius-i Rex Marcio Rege MarcomaniMarcomanorum marcomanos Marcus-i Antonius-ii Marco Antonio Marcus-i Aristius-i Marco Aristio Marcus-i Petronius-i Marco Petronio Marcus-i Silanus-i Marco Silano mare-maris mar terra marique por tierra y mar mari ablativo de mare maritimus-maritimamaritimum naval, del mar Marius-Marii Mario Mars-Martis Marte pari Marte en una lucha igualada mas-maris macho Massilia-Massiliae Marsella Mastico-Matisconis Matisco (ciudad) matara-matarae pica mater-matris madre materia (materies)materiae madera materies-materiei motivo materio-materiavimateriatum coger madera matrimonium-matrimonii matrimonio Matrona-Matronae Marne (río) mature adverbio con rapidez maturesco-maturui madurar maturius adverbio con más rapidez maturo-maturavimaturatum adelantar (transitivo), apresurarse a (rige infinitivo) maturrime adverbio muy rápidamente maturus-matura-maturum maduro, cercano Mauretania-Mauretaniae Mauritania maxime adverbio en gran medida, principalmente, lo más posible, muy maximus-maximamaximum mayor maximis itineribus a marchas forzadas pro maximis como las principales me acusativo/ablativo de ego mecum ablativo de ego conmigo 62 medeor poner remedio mediocris-mediocre pequeño mediocriter adverbio con moderación MediomatriciMediomatricorum mediomatricos mediterraneusmediterranea-mediterraneum del Mediterráneo medius-media-medium centro, medio, neutral mehercule interjección ¡por Hércules! Meldi-Meldorum meldos melior-melioris mejor membrum-membri miembro memini-meminisse recordar memor-memoris recordando memorabilis-memorabile memorable memoratu supino de memoro de recordar memoria-memoriae época, recuerdo, memoria paulo supra hanc memoria hace poco tiempo memoro-memoravimemoratum recordar Menapii-Menapiorum menapios mendacium-mendacii mentira mens-mentis pensamiento mensis-mensis mes mensura-mensurae medición ex aqua mensura reloj de agua mentio-mentionis mención mentior-mentiri-mentitus sum decir falsamente mercator-mercatoris mercader mercatura-mercaturae mercancía merces-mercedis sueldo, trabajo, recompensa mercor-mercari-mercatus sum comprar Mercurius-Mercurii Mercurio mereo-merui-meritum merecer meridianus-meridianameridianum mediodía meridie adverbio al mediodía meridiem adverbio al mediodía merito adverbio con razón, merecidamente meritus-merita-meritum merecedor Metellus-i Celer-is Metelo Céler Metellus-i Creticus-i Metelo Crético metior-metiri-mensus sum medir, distribuir Metiosedum-Metiosedi Metiosedo (ciudad) Metius-Metii Mecio meto-mesui-messum segar metuo-metui temer metus-metus miedo meus-mea-meum mi mihi dativo de ego me miles-militis soldado milia-milium mil 63 militaris-militare militar, de guerra res militaris empresa militar militia-militiae servicio militar, guerra domi militiaeque locativo en la paz y en la guerra militis genitivo de miles mille indeclinable mil Minerva-Minervae Minerva minime adverbio muy poco, en absoluto, escasamente minimus-minima-minimum muy poco minitor-minitari-minitatus sum amenazar minor-minari-minatus sum amenazar minor-minoris menor castra minora campamento más pequeño Minucius-i Basilus-i Minucio Basilo minuens-minuentis participio presente de minuo bajando minuo-minui-minutum bajar, moderar, reducir minus adverbio menos nec minus quam no menos como miratus-mirata-miratum participio de miror habiéndose sorprendido de miror-mirari-miratus sum sorprenderse de (rige genitivo), admirar, emprenderse mirus-mira-mirum admirable, maravilloso mirum in modum maravillosamente misceo-miscui-mixtum mezclar miser-misera-miserum desgraciado miserabilis-miserabile miserable misereo-miserui-miseritum compadecerse de miseria-miseriae desgracia misericordia-misericordiae compasión misericors-misericordis compasivo miserior-miserioris más desgraciado miseror-miserari-miseratus sum compadecer, lamentar misi perfecto de mitto missus-missa-missum participio de mitto enviado missus-missus encargo Mithridaticus-Mithridatici de Mitridates mitissime adverbio afablemente mitto-misi-missum enviar sub iugum mittere derrotar mobilis-mobile cambiante mobilitas-mobilitatis movilidad, variación mobiliter adverbio con presteza moderatius adverbio con más cautela moderatus-moderatamoderatum moderado 64 moderor-moderarimoderatus sum frenar, gobernar, moderar modestia-modestiae modestia, mesura modestus-modestamodestum recatado modo 1adverbio hace poco, sólo 2 conjunción non modo no sólo modo…modo ya… ya modus-modi modo, medida quem ad modum de qué manera mirum in modum maravillosamente modum facere limitar moenia-moenium murallas moles-molis dique moleste adverbio mal molimentum-molimenti esfuerzo molior-moliri-molitus sum organizar molliendum gerundio de mollio para suavizar mollio-mollivi-mollitum suavizar mollis-molle moldeable, divertido, relajado molliter adverbio cómodamente mollitia-mollitiae debilidad mollities-mollitiei blandura momentum-momenti importancia Mona-Monae Man (isla) moneo-monui-monitum aconsejar mons-montis monte mora-morae tardanza moratus-morata-moratum participio de moror habiéndose detenido morbus-morbi enfermedad Morini-Morinorum morinos morior-mori-mortuus sum morir Moritasgus-Moritasgi Moritasgo moror-morari-moratus sum detenerse, detener (transitivo) mors-mortis muerte sibi mortem conscire/ consciscere suicidarse mortem recusare negarse a morir mortalis-mortale mortal mortifer-mortiferamortiferum mortal mortuus-mortua-mortuum participio de morior, muerto (adjetivo) mos-moris costumbre (masculino) Mosa-Mosae Mosa (río) motus-mota-motum participio de moveo motus-motus levantamiento, movimiento moveo-movi-motum expulsar, mover, levantar (con castra), alterar, componer muliebris-muliebre femenino mulier-mulieris mujer mulio-mulionis mulatero multitudo-multitudinis multitud 65 multo 1 adverbio mucho 2 dativo/ablativo de multus multo-multavi-multatum despojar multum adverbio mucho multus-multa-multum mucho multis de causis por muchas causas mulus-muli mulo Mulvius-Mulvii Mulvio Munatius-Munatii Munacio mundus-mundi mundo munere ablativo de munus municipium-municipii municipio munificentia-munificentiae generosidad munimentum-munimenti defensa munio-munivi-munitum fortificar, proteger munitio-munitionis fortificación munitissimus-munitissimamunitissimum el más protegido munitus-munita-munitum participio de munio fortificado munus-muneris tarea, obligación muralia-muralium de muralla muralia pila dardos de saqueo Murena-Murenae Mure murus-muri muralla mutatio-mutationis cambio mutilus-mutila-mutilum carente muto-mutavi-mutatum cambiar mutuor-mutuari-mutuatus sum procurar mutuus-mutua-mutuum prestado N nactus-nacta-nactum participio de nanciscor hallando, alcanzando nam conjunción en efecto, pues Nammeius-Nammeii Nameyo Namnetes-Namnetum namnetes namque conjunción en efecto, así pues nanciscor-nasci-nactus sum hallar, alcanzar Nantuates-Nantuatum nantuates Narbo-Narbonis Narbona (ciudad) narro-narravi-narratum relatar nascor-nasci-natus sum haber, nacer natus summo loco nacido de ilustre linaje natalis-natale del nacimiento dies natalis cumpleaños natío-nationis pueblo, gente nativus-nativa-nativum natural natura-naturae naturaleza natus-nata-natum participio de nascor nacido natus-natus edad maior natu anciano Nausa-Nausae Nausa 66 nauta-nautae marinero nauticus-nautica-nauticum del mar navalis-navale naval navicula-naviculae barca navigatio-navigationis navegación navigium-navigii nave, navegación navigo-navigavi-navigatum navegar navis-navis nave navis longa nave de guerra navis oneraria nave de carga navis actuaria nave ligera incitatae naves naves a toda velocidad navo-navavi-navatum prestar operam navare prestar servicio ne conjunción que no, para que no ne…quidem adverbio ni siquiera -ne partícula enclítica interrogativa si nec véase neque necessario adverbio por necesidad necessarium-necessarii cosa indispensable necessarius-necessarianecessarium necesario necessarii-necessariorum amigos necesse nominativo neutro necesario necesse (esse) (ser) necesario, inevitable necessitas-necessitatis premura, fuerza necessitudo-necessitudinis amistad, necesidad neco-necavi-necatum matar nefandus-nefandanefandum impío nefarius-nefaria-nefarium horrible, terrible nefas indeclinable impío neglegentia-neglegentiae dejadez neglego-neglexi-neglectum descuidar, desatender nego-negavi-negatum negar negotior-negotiarinegotiatus sum comerciar negotiosus-negotiosanegotiosum ocupado negotium-negotii encargo, dificultad, interés, proceso negotium dare encargar Nemetes-Nemetum nemetos NemetocennaNemetocennae Nemetocena (ciudad) nemo-neminis nadie nequaquam adverbio no neque conjunción y no neque…neque ni…ni nequeo-nequivi-nequitum no poder (rige infinitivo) nequiquam adverbio en vano Nero-Neronis Nerón Nervii-Nerviorum nervios nervus-nervi fuerza neu conjunción para que no neuter-neutra-neutrum ni uno ni otro 67 neve conjunción ni, para que no ne…neve para que no…ni nex-necis muerte ni conjunción si no nihil nominastivo/acusativo neutro nada nihil reliqui facere no dejar nada nihilo minus adverbio de igual modo nihilo setius además, conjunción sin embargo nimis adverbio demasiado nimius-nimia-nimium excesivo nisi conjunción a no ser que Nitiobriges-Nitiobrigum nitiobriges nitor-niti-nisus sum apoyarse, oponerse, intentar nivis-nivis nieve nobilis-nobile noble nobilissimus-nobilissimanobilissimum nobilísimo nobilitas-nobilitatis nobleza nobis dativo/ablativo de nos nobiscum ablativo de nos con nosotros nocens-nocentis culpable noceo-nocui-nocitum dañar noctu adverbio por la noche nocturnus-nocturnanocturnum nocturno, por la noche nodus-nodi nudo nolle infinitivo de nolo nolo-nolui no querer nomen-nominis nombre suo nomine ablativo personalmente praedae nomine en calidad de botín nominans-nominantis participio de presente de nomino llamando nominatim adverbio personalmente, uno a uno nomino-nominavinominatum citar, nombrar non adverbio no non solum conjunción no sólo nonaginta indeclinable noventa Nonas Decembres cinco de diciembre nondum adverbio todavía no nonnullus-nonnullanonnullum alguno nonnumquam adverbio a veces nonus-nona-nonum noveno Noreia-Noreiae Noreya (ciudad) Noricus-Norica-Noricum nórico nos nosotros (nominativo), nos (acusativo) nosco-novi-notum conocer nosmet nosotros en persona noster-nostra-nostrum nuestro nostri nominativo plural de noster los nuestros/genitivo plural de nos de nosotros notior-notioris más notorio notissimus-notissimanotissimum muy conocido notitia-notitiae noticia, conocimiento 68 notus-nota-notum participio de nosco conocido novem indeclinable nueve November-Novembris noviembre novi perfecto de nosco Novidionum-Novidioni Novidiono (ciudad) novisse infinitivo de perfecto de nosco novissime adverbio finalmente, recientemente novissimus-novissimanovissimum último novissimum agmen retaguardia novitas-novitatis novedad novitas-novitatis novedad novo-novavi-novatum cambiar novus-nova-novum nuevo homo novus hombre sin experiencia en política novae res aventuras nox-noctis noche ad multam noctem hasta avanzada la noche prima nox al principio de la noche nocte insequenti a la noche siguiente noxia-noxiae delito nubo-nupsi-nuptum casar, casarse con (rige dativo) nudatus-nudata-nudatum desprovisto nudo-nudavi-nudatum quedar vacio, desguarnecer nudus-nuda-nudum desnudo, desarmado nulli dativo singular/ nominativo plural de nullus a/para ninguno nullius genitivo de nullus nullus-nulla-nullum ningún non nullus algún num adverbio acaso numen-numinis divinidad numerus-numeri número, cantidad, consideración, destacamento, grupo Numidae-Numidarum númidas nummus-nummi moneda numquam adverbio nunca non nunquam a veces nunc adverbio ahora nuntio-muntiavi-nuntiatum anunciar, dar a conocer nuntium-nuntii mensaje nuntius-nuntii mensajero, noticia nuper adverbio recientemente nuptiae-nuptiarum bodas nuptum supino de nubo para casar nutus-nutus orden, seña O ob preposición acusativo por obaeratus-obaerati deudor obduco-obduxi-obductum trazar obeo-obii-obitum afrontar obicio-obieci-obiectum poner como defensa, exponer, colocar obitus-obitus muerte 69 oblatus-oblata-oblatum participio de offero presentado oblique adverbio oblicuamente obliquus-obliqua-obliquum oblicuo obliviscor-oblivisci-oblitus sum olvidarse de (rige genitivo) obnoxius-obnoxiaobnoxium sometido oboediens-oboedientis esclavo obscure adverbio ocultamente obscuro-obscuraviobscuratum oscurecer obscurus-obscuraobscurum humilde obsecro-obsecraviobsecratum rogar obsequentia-obsequentiae condescendencia observo-observaviobservatum observar, tener en cuenta obses-obsidis rehén obsessio-obsessionis bloqueo obsessus-obsessa-obsessum particípio de obsideo asediado, vigilado obsideo-obsedi-obsessum asediar, ocupar obsidio-obsidionis asedio obsidis gemitivo de obses obsigno-obsignaviobsignatum firmar obsisto-obstiti oponerse obstestatus-obstestaobstestatum participio de obstestor suplicando obstestor-obstestariobstestatum suplicar obstínate adverbio repetidamente obstinatus-obstinataobstinatum resuelto obstrepo-obstrepuiobstrepitum abroncar obstrictus-obstrictaobstrictum participio de obstringo obligado obstringo-obstrinxiobstrictum obligarse obstruo-obstruxiobstructum taponar obtempero-obtemperaviobtemperatum someterse obtestor-obtestariobtestatus sum suplicar obtineo-obtinui-obtentum ocupar obtuli perfecto de offero obvenio-obveni-obventum corresponder obviam adverbio al encuentro de (rige dativo) occasio-occasionis oportunidad, ocasión occasus-ocassus caída, ocaso solis occasus noche, occidente occidens-occidentis oeste occido-occidi-occasum morir occido-occidi-occisum asesinar occisus-occisa-occisum participio de occido muerto 70 occultatio-occultationis ocultacióm occulte adverbio en secreto occultius adverbio más en secreto occulto-occultavioccultatum ocultar, ocultarse (intrans.) occultus-occulta-occultum oculto in occulto en secreto occupatio-occupationis ocupación occupo-occupavioccupatum ocupar, embargar occurro-occucurrioccursum atacar, encontrarse con (rige dativo) Oceanus-Oceani Océano Ocelum-Oceli Ocelo (ciudad) octavus-octava-octavum octavo octingenti-octigentaeoctingenta ochocientos octo indeclinable ocho Octodurus-Octoduri Octoduro (ciudad) octoni-octonae-octona ocho oculus-oculi ojo acies oculorum agudeza de ojos odi-odisse odiar odium-odii odio odor-odoris olor offendo-offendi-offensum ofender, atacar offensio-offensionis ofensa offero-obtuli-oblatum presentarse, mostrarse ofrecer (transitivo) officio-offeci-offectum obstaculizar, taponar officium-officii deber, cargo, ocupación in offiicio continere mantener leal Ollovico-Olloviconis Olovico omitto-omisi-omissum dejar, despreciar omnino adverbio solamente, absolutamente, verdaderamente omnis-omne todo onerarius-onerariaonerarium de carga navis oneraria nave de carga onere ablativo de onus onero-oneravi-oneratum cargar onus-oneris peso, carga opera-operae trabajo, servicio, colaboración operae pretium est merece la pena dare operam encargar opere ablativo de opus opes-opum recursos, fuerzas opifex-opificis artesano opinio-opinionis fama, idea, apariencia, opinión opitulor-opitulariopitulatus sum socorrer oportet ser preciso (rige infinitivo) opperior-opperiri-oppertus sum esperar oppidanus-oppidani habitante oppidum-oppidi ciudad 71 opportune adverbio oportunamente opportunissimusopportunissimaopportunissimum el más apropiado opportunitas-opportunatis ventaja, oportunidad opportunus-opportunaopportunum oportuno, apropiado oppressus-oppressaoppressum participio de opprimo ahogado, atacado, oprimido opprimo-oppresioppressum atacar, oprimir opprimundae gerundivo de opprimo de atacar oppugnandi gerundio genitivo de atacar oppugnatio-oppugnationis asalto oppugno-oppugnavioppugnatum asaltar, atacar ops-opis esfuerzo, recurso, ayuda optatissimus-optatissimaoptatissimum muy deseado optime adverbio muy bien optimus-optima-optimum superlativo de bonus mejor opto-optavi-optatum desear optumus-optuma-optumum mejor opulentia-opulentia riqueza, fortaleza opulentior-opulentioris más poderoso opus-operis trabajo opus esse ser necesario opere demenso medido el terreno opus est facto hay que actuar ora acusativo plural de os ora-orae costa oratio-orationis discurso, petición orator-oratoris peticionario orbis-orbis círculo orbis terrae mundo Orcynia-Orcyniae Orcina ordo-ordinis orden, fila, rango, estamento Orestilla-Orestillae Orestila Orgetorix-Orgetorigis Orgetórige oriens-orientis surgiendo oriente sole al este orior-oriri-ortus sum surgir, comenzar ornamentum-ornamenti honra ornatissimus-ornatissimaornatissimum muy equipado ornatum-ornati adorno orno-ornavi-ornatum equipar, honrar oro-oravi-oratum suplicar ortus-orta-ortum participio de orior ortus-ortus nacimiento os-oris rostro Osismi-Osismorum osismos ostendo-ostendi-ostensum mostrar ostentatio-ostentationis falsa apariencia, ostentación 72 ostento-ostentaviostentatum alardear otium-otii relajación, descanso ovum-ovi huevo P pabulandi (causa) gerundio de pabulor para ir en busca de forraje pabulatio-pabulationis aprovisionamiento de forraje pabulator-pabulatoris encargado del forraje pabulum-pabuli forraje pacatissimus-pacatissimapacatissimum muy pacificado pacatus-pacata-pacatum participio de paco pacificado paco-pacavi-pacatum pacificar pactio-pactionis pacto pactum-pacti pacto Paemani-Paemanorum pemanos paene adverbio casi paeniteo-paenitui arrepentirse pagus-pagi distrito, aldea palam 1 preposición de ablativo con la complicidad de 2 adverbio abiertamente palma-palmae palma palus-paludis laguna paluster-palustris-palustre pantanoso pando-pandi-passum extender par--paris igual, igualado pari Marte en una lucha igualada paratior-paratius más preparado paratissimus-paratissimaparatissimum muy preparado paratum-parati preparativo paratus-parata-paratum participio de paro preparado, prevenido parce adverbio con moderación parco-perpeci-parcitum mirar por, respetar (rige dativo) parcus-parca-parcum recatado parens-parentis particípio de pareo obedeciendo sustantivo padre parentes-parentium padres parento-parentaviparentatum vengar pareo-parui-paritum obedecer paries-parietis pared pario-peperi-partum conseguir, producir Parisii-Parisiorum parisios paro-paravi-paratum disponerse a (rige infinitivo), preparar, estar dispuesto a, adquirir parricida-parricidae criminal pars-partis parte, partido político Parthicus-ParthicaParthicum de los partos 73 particeps-participis partícipe partim adverbio parte partior-partiri-partitus sum repartir parto-partivi-partitum distribuir partus-parta-partum participio de pario conseguido parum adverbio poco parvulus-parvulaparvulum pequeño parvus-parva-parvum pequeño parva manus pequeño ejército passus-passa-passum participio de pando extender passus-passus paso (medida de longitud) patefactus-patefactapatefactum participio de patefacio descubierto pateficio-patefecipatefactum abrir patens-patentis abierto patentior-patentioris más despejado pateo-patui extenderse, estar abierto, ser accesible pater-patris padre, senador paterfamilias padre patres conscripti senadores patera-paterae copa patiens-patientis que sufre (rige genitivo) patienter adverbio pacientemente patientia-patientiae paciencia patior-pati-passus sum permitir patria-patriae patria patricius-patriciapatricium patricio patrimonium-patrimonii patrimonio patrius-patria-patrium paterno bona patria fortuna familiar patro-patravi-patratum lograr, cometer patrocinium-patrocinii patrocinio patronus-patroni protector patruus-patrui tío paucitas-paucitatis escasez paucus-pauca-paucum poco paulatim adverbio poco a poco paulisper adverbio un poco paulo adverbio un poco paulo infra un poco inferior paululum adverbio muy poco paulum adverbio un poco Paulus-Pauli Paulo paupertas-paupertatis pobreza pavesco-pavere asustarse pax-pacis paz peccatum-peccati mala acción, equivocación pecco-peccavi-peccatum dañar, ofender pectus-pectoris pecho pecunia-pecuniae dinero, riqueza pecus-pecoris ganado pedalis-pedale de un pie 74 pedes-peditis soldado de infantería pedester-pedestris-pedestre a pie copiae pedestres infantería peditatus-peditatus infantería Pedius-Pedii Pedio (legado) peior-peius peor pellis-pellis piel pello-pepuli-pulsum rechazar pendo-pependi-pensum apreciar, pagar penis-penis sexo penitus adverbio en lo más recóndito pensum-pensi medida peperci perfecto de parco peperi perfecto de pario per preposición acusativo por, durante, mediante peractus-peracta-peractum participio de perago celebrado perago-peregi-peractum celebrar perangustus-perangustaperangustum muy estrecho percipio-percepiperceptum conocer percontatio-percontationis pregunta percontor-percontaripercontatus investigar perculsus-perculsaperculsum llevado, consternado, abatido percurro-percucurripercusum correr percutio-percussipercussum golpear perdisco-perdidici aprender perditus-perdita-perditum vagabundo, destruido perditus-perditi bandolero perdo-perdidi-perditum arruinar perduco-perduxiperductum hacer, llegar, llevar, atraer perductus-perductaperductum participio de perduco llevado peregrinans-peregrinantis vagabundo perendino (die) pasado mañana perennis-perenne duradero pereo-perii-peritum morir perequito-perequitaviperequitatum correr, atravesar perexiguus-perexiguaperexiguum muy pequeño perfacilis-perfacile muy fácil perfero-pertuli-perlatum extender, soportar, llevar perferre infinitivo de perfero perficio-perfeci-perfectum lograr, acabar perfidia-perfidiae traición perfrango-perfregiperfractum romper perfuga-perfugae desertor perfugio-perfugiperfugitum huir perfugium-perfugii refugio, desertor 75 pergo-perrexi-perrectum regresar, dirigirse periclitor-periclitaripericlitatus sum probar, peligrar periculosus-periculosapericulosum peligroso periculum-periculi peligro peritissimus-peritissimaperitissimum muy experto peritus-perita-peritum conocedor periurium-periurii perjurio perlatus-perlata-perlatum participio de perfero extendido, divulgado perlego-perlegi-perlectum leer perluo-perlui-perlutum lavar permagnus-permagnapermagnum grande permaneo-permansipermansum permanecer permitto-permisipermissum confiar, entregar. lanzar permixtus-permixtapermixtum participio de permisceo mezclado permoveo-permovipermotum llevar, inducir, conmover permulceo-permulsipermulsum halagar pernicies-perniciei perdición perniciosus-perniciosaperniciosum peligroso pernocto-pernoctavipernoctatum pernoctar perpauci-perpaucorum muy pocos perpello-perpuliperpulsum inducir a perpendiculumperpendiculi plomada ad perpendiculum verticalmente perpetior-perpeti-perpessus sum afrontar, soportar perpetuo adverbio eternamente perpetuus-perpetuaperpetuum inalterable, permanente, de una pieza in perpetuum para siempre perquiro-perquisiviperquisitum averiguar perrumpo-perrupiperrumptum abrirse paso, romper perscribo-perscripsiperscriptum escribir, relatar persequor-persequipersecutus sum continuar, perseguir Perses-Persis Perseo persevero-perseveraviperseveratum insistir en persolvo-persolvipersolutum pagar perspectus-perspectaperspectum participio de perspicio examinado, comprobado perspicio-perspexiperspectum penetrar, reconocer, comprobar, examinar persto-perstiti-perstaturus sum insistir 76 persuadeo-persuasipersuasum convencer perterreo-perterruiperterritum atemorizar perterritus-perterritaperterritum participio de perterreo aterrorizado pertinacia-pertinaciae terquedad pertinacissime adverbio con mucha obstinación pertinacius adverbio con más tenacidad pertineo-pertinui llegar, concernir perturbatio-perturbationis alteración perturbo-perturbaviperturbatum desordenar, alterar pervagor-pervagaripervagatus sum recorrer, ir pervenio-perveniperventum llegar pes-pedis pie pedem referre retroceder pessimus-pessimapessimum peor pestilentia-pestilentiae epidemia petitio-petitionis candidatura, petición peto-petivi-petitum intentar, pedir a, tratar con, alcanzar Petreius-Petreii Petreyo Petrocorii-Petrocoriorum petrocorios Petrosidius-Petrosidii Petrosidio petulantia-petulantiae infamia phalanx-phalangis falange Picenus-Piceni Piceno Pictones-Pictonum pictones pictus-picta-pictum pintado pietas-pietatis piedad, patriotismo pilum-pili dardo, lanza muralia pila dardos de saqueo pinna-pinnae almena Pirustae-Pirustarum pirustos piscis-piscis pescado Piso-Pisonis Pisón Pistoriensis-Pistoriense de Pistoya pix-picis pez (sustancia propagadora del fuego) placeo-placui-placitum agradar, determinar placide adverbio con tranquilidad placidius adverbio con tranquilidad placo-placavi-placatum aplacar Plancus-Planci Planco plane adverbio en verdad planities-planitiei llanura planus-plana-planum plano, despejado Plautius-Plautia-Plautium de Plauto (ley) pleb(e)s-plebis plebe plenus-plena-plenum lleno pleri-plerae-plera numerosos 77 plerique-pleraequepleraque mayoría, la mayor parte plerumque adverbio muchas veces Pleumoxii-Pleumoxiorum pleumoxios plumbum-plumbi plomo plumbum album estaño plures-plura numerosos plurimi-plurimae-plurima numerosos plurimum adverbio muchísimo plus adverbio más pluteus-plutei parapeto poculum-poculi copa poena-poenae castigo, pena capitis poena pena de muerte poenas dare pagar el castigo pollens-pollentis floreciente polleo ser poderoso pollex-pollicis pulgar polliceor-polliceri-pollicitus sum ofrecer, prometer pollicitatio-pollicitationis promesa pollicitor-pollicitaripollicitatus sum prometer pollicitus-pollicitapollicitum participio de pollicior habiendo prometido polluo-pollui-pollitum mancillar Pompeius-Pompeii Pompeyo Pompeius-i Rufus-i Pompeyo Rufo Pomptinus-Pomptini Pontino pondus-ponderis peso pono-posui-positum colocar arma ponere dejar las armas pons-pontis puente pontificatus-pontificatus pontificado popularis-popularis cómplice populatio-populationis saqueo populor-popularipopulatus sum arrasar populus-populi pueblo Porcia-Porciae Porcia (ley) Porcius-ii Cato-Catonis Porcio Catón Porcius-ii Laeca-ae Porcio Leca porrectus-porrectaporrectum particípio de porrigo extendido porrigo-porregi-porrectum extenderse porro adverbio además porta-portae puerta portatio-portationis transporte portendo-portendiportentum profetizar portentum-portenti portento porto-portavi-portatum llevar, transportar portorium-portorii portazgo (impuesto) portus-portus puerto portus ulterior puerto más alejado posco-poposci pedir, reclamar 78 positus-posita-positum participio de pono puesto, situado posse infinitivo de possum possessio-possessionis posesión possideo-possedi-possesum poseer possido-possedi-possessum tomar posesión possum-posse-potui poder (rige infinitivo) post 1 preposición de acusativo después de, detrás de 2 adverbio después postea adverbio luego postea…quam conjunción después que posteaquam conjunción después que posterus-postera-posterum siguiente in posterum a/ para el día siguiente postpono-postposuipostpositum posponer postquam conjunción después que postremo adverbio finalmente postremus-postremapostremum último postridie adverbio al día siguiente postulatum-postulati petición postulo-postulavipostulatum pedir a (rige ablativo) posui perfecto de pono potens-potentis poderoso potentatus-potentatus mando potentia-potentiae poderío, poder potentior-potentioris más poderoso potentissimuspotentissimapotentissimum muy poderoso poterat imperfecto de possum podía potest presente de possum puede potestas-potestatis poder, facultad potestatem facere dar la posibilidad, dar permiso in potestate venire caer en poder de potior-potiri-potitus sum apoderarse de (rige ablativo) potissimum adverbio principalmente potiundi gerundio de potior de apoderarse de potius adverbio más potius...quam conjunción antes que poto-potavi-potatum beber potui perfecto de possum prae preposición de ablativo por praeacutus-praeacutapraeacutum puntiagudo, afilado praebeo-praebuipraebitum ofrecer praecaveo-praecavipraecautum cuidarse praecedo-cessi-cessum aventajar 79 praeceps adverbio al abismo praeceps-praecipitis descontrolado, precipitado praeceptum-praecepti recomendación, orden praeceptus-praeceptapraeceptum participio de praecipio ordenado praecido-praecidipraecisum cortar praecipio-praecepipraeceptum mandar, prevenir, imaginarse (voz pasiva) praecipito-praecipitavipraecipitatum lanzarse praecipue adverbio principalmente praecipuo adverbio principalmente praeclarus-praeclarapraeclarum ilustre praecludo-praeclusipraeclusum cerrar praeco-praeconis pregonero praecurro-praecucurripraecursum correr praedandi gerundio de praedor de saquear praedans-praedantis saqueador praeda-praedae botín praedico-praedixipraedictum señalar, afirmar praeditus-praeditapraeditum dotado praeduco-praeduxipraeductum colocar, construir praeerat imperfecto de praesum estaba al frente de praeesse infinitivo de praesum praeest presente de praesum praefectura-praefecturae prefectura praefectus-praefectus prefecto praefero-praetulipraelatum adelantar, preferir praeferre infinitivo de praefero praeficio-praefecipraefectum poner al frente de (rige dativo) praefixus-praefixapraefixum clavado praemetuenspraemetuentis participio de praemetuo temiendo praemetuo temer praemitto-praemisipraemissum enviar delante praemium-praemii premio, recompensa praeoccupo-praeoccupavipraeoccupatum ocupar, embargar praeopto-praeoptavipraeoptatum preferir praeparo-praeparavipraeparatum disponer, preparar praepono-praeposuipraepositum poner al frente de (rige dativo) praerumpo-praerumpipraerumptum romper 80 praeruptissimuspraeruptissimapraeruptissimum muy escarpado praeruptus-praeruptapraeruptum escarpado praesaepio-praesaepsipraesaeptum bloquear praescribo-praescripsipraescriptum disponer, aleccionar praescriptum-praescripti norma praesens-praesentis presente praesentia-praesentiae presencia in praesentia ablativo adverbial por el momento praesentio-praesensipraesensum saber, sospechar praesertim adverbio incluso, principalmente praesideo-praesedi montar guardia praesidium-praesidii defensa, protección, (singular), guarnición (plural) praesto adverbio (con esse) presentarse praesto-praestitipraestitum mostrar, valer más, prevalecer, asumir, aventajar praesum-praefui estar al frente de (rige dativo) praeter 1 adverbio excepto 2 preposición de acusativo excepto, además de, delante de, contra praeterea adverbio además praeterea quod conjunción puesto que praetereo-praeteri(v)ipraeteritum pasar por alto, omitir praeteritus-praeteritapraeteritum anterior praetermitto-praetermisipraetermissum desaprovechar praeterquam adverbio a excepción de (rige genitivo) praetorius-praetoriapraetorium pretoriano praetor-praetoris pretor pro praetore desempeñando el cargo de pretor praetuli perfecto de praefero praeuro-praeussipraeustum incendiar, quemar praeverto-praevertipraeversum anticiparse pravus-prava-pravum malvado premo-pressi-pressum poner en aprieto, acosar prendo-prendi-prensum coger pretium-pretii dinero, precio operae pretium est merece la pena prex-precis súplica pridem adverbio hace tiempo pridie adverbio el día anterior 81 primipilus-primipili primipilo (primer centurión) primo adverbio primero primum adverbio en primer lugar cum primum conjunción tan pronto como primus-prima-primum primero primum agmen/ prima acies vanguardia in primis principalmente prima luce ablativo al amanecer princeps-principis principal, primero, jefe, cabeza principio (a) adverbio desde principio principitatus-principatus principado, hegemonía prior-prioris primer pristinus-pristinapristinum antiguo prius adverbio primero prius…quam conjunción antes que, hasta que privatim adverbio en privado privatus-privata-privatum privado, particular privignus-privigni hijastro pro preposición ablativo en lugar de, delante de, por pro praetore con el cargo de pretor probitas-probitatis bondad probo-probavi-probatum aprobar, hacer ver probrum-probri vergüenza, maldad probus-proba-probum honesto procax-procacis procaz procedo-processiprocessum avanzar, marchar proclinatus-proclinatamproclinatum proclive proconsul-proconsulis proconsul procul adverbio a lo lejos procumbo-procubuiprocubitum caer, sucumbir, acostarse, inclinarse procuro-procuraviprocuratum celebrar procurro-procucurriprocursum avanzar prodeo-prodi-proditum aparecer, salir, avanzar prodesse infinitivo de prosum prodigium-prodigii prodigio proditor-proditoris traidor prodo-prodidi-proditum mostrar, entregar, traicionar memoria prodere transmitir produco-produxiproductum sacar, llevar productus-productaproductum participio de produco sacado proelior-proeliariproeliatus sum combatir proelium-proelii combate profanus-profanaprofanum profano profectio-profectionis marcha profecto adverbio verdaderamente 82 profectus-profectaprofectum participio de proficiscor marchando profero-protuli-prolatum presentar, mostrar, llevar a cabo proferre infinitivo de profero proficio-profeci-profectum avanzar, obtener proficiscens-proficiscentis marchando proficiscor-proficisciprofectus sum marchar profiteor-professus sum ofrecerse, declarar, presentarse como candidato profligo-profligaviprofligatum derrotar profluo-profluxiprofluctum nacer profugio-profugi huir profugus-profugaprofugum fugitivo profundo-profudiprofusum malgastar profusius adverbio con esplendidez profusus-profusa-profusum espléndido prognatus-prognati descendiente progredior-progrediprogressus avanzar viam progredi alejarse progressus-progressaprogressum participio de progredior habiendo avanzado prohibeo-prohibuiprohibitum apartar, impedir el paso prohibitus-prohibitaprohibitum participio de prohibeo detenido proicio-proieci-proiectum lanzar, arrojar proinde conjunción así pues prolato-prolataviprolatatum prolongar prominens-prominentis elevándose promiscue adverbio promiscuamente promiscuus-promiscuapromiscuum sin distinción promissus-promissapromissum largo promoveo-promovipromotum adelantar promptus-promptapromptum dispuesto promptus manu dispuesto a actuar promptus-promptus disposición habere in promptu tener a su disposición promunturiumpromunturii promontorio prone adverbio con inclinación pronuntio-pronuntiavipronuntiatum proclamar publicamente, informar pronus-proma-pronum inclinado propatulus-propatulapropatulum descubierto 83 prope 1 adverbio casi 2 preposición de acusativo cerca de propediem adverbio de un día a otro propello-propulipropulsum rechazar propere adverbio rápidamente propero-properaviproperatum apresusarse a (rige infinitivo), dirigirse propinquitaspropinquitatis cercanía propinquus-propinquapropinquum pariente, cercano propior-propioris más cercano a (rige acusativo) propius preposición acusativo más cerca de propono-proposuipropositum proponer, manifestar, enarbolar, ofrecer, describir propositum-propositi intención proprius-propria-proprium propio propter preposición de acusativo por, cerca de propterea quod conjunción puesto que propugnandi gerundio de propugno de combatir propugnans-propugnantis participio de presente de propugno combatiente propugnator-propugnatoris combatiente propugno-propugnavipropugnatum combatir propuli perfecto de propello propulso-propulsavipropulsatum rechazar prora-prorae proa proripio-proripuiproreptum dirigirse prorsus adverbio en suma prorumpo-prorupiprorumptum abrirse paso, precipitar/se proruo-prorui-prorutum precipitarse proscriptio-proscriptionis destierro proscriptus-proscriptaposcriptum participio de proscribo desterrado prosequor-prosequiprosecutum seguir prospectus-prospectus vista prospere adverbio favorablemente prosperus-prosperaprosperum próspero prospicio-prospexiprospectum cuidar prosterno-prostraviprostratum arruinar prosum-prodesse-profui ser útil protego-protexi-protectum proteger protero-protrevi-protritum arrollar proterreo-proterruiproterritum asustar proterritus-proterritaproterritum aterrorizado 84 protinus adverbio finalmente proturbo-proturbaviproturbatum desorganizar proveho-provehiprovectum arrastrar provenio-proveniproventum presentarse, aparecer proventus-proventus suceso, resultado provideo-providi-provisum procurar, organizar provincialis-provinciale provinciano provincia-provinciae provincia provisus-provisa-provisum participio de provideo organizado provolo-provolaviprovolatum lanzarse provolvo-provolviprovolutum arrojar proxime adverbio recientemente proximus-proximaproximum próximo die proximo al día siguiente prudentia-prudentiae prudencia prudentissimusprudentissimaprudentissimum más prudente psallo-psalli cantar Ptianii-Ptianiorum ptianios puberes-puberum jóvenes publice adverbio en público publico-publicavipublicatum confiscar publicus-publica-publicum público in publicum públicamente res publica estado publica fides salvaguardia Publius-ii Sulpicius-ii Publio Sulpicio pudet avergonzar pudicitia-pudicitiae decencia pudor-pudoris vergüenza puer-pueri niño puerilis-puerile infantil pugna-pugnae lucha pugnandi gerundio de pugno de luchar pugnans-pugnantis participio de presente de pugno luchando, que lucha pugno-pugnavi-pugnatum luchar, lucharse (en voz pasiva) pulcher-pulchra-pulchrum hermoso pulcherrimus-polcherrimapulcherrimum muy hermoso pulsus-pulsa-pulsum participio de pello rechazado pulsus-pulsus impulso pulvis-pulveris polvareda Punicus-Punica-Punicum púnico puppis-puppis popa purgo-purgavi-purgatum justificar puto-putavi-putatum considerar, creer Pyrinaei-Pyrinaeorum Pirineos 85 Q qua 1 adverbio por donde 2 ablativo femenino de qui qua de causa ablativo por este motivo qua ex re ablativo por ello qua in re ablativo con este hecho quacum ablativo de quae con la que quadrageni-quadragenaequadragena cuarenta quadraginta indeclinable cuarenta quadratus-quadrataquadratum en forma de cuadrado quadringentiquadringentiaequadringenta cuatrocientos quaero-quaesivi-quaesitum investigar, buscar, preguntar (rige ablativo con ex) quaesitus-quaesitaquaesitum participio de quaero buscado quaestio-quaestionis interrogatorio quaestor-quaestoris cuestor quaestus-quaestus negocio, beneficio qualis-quale cuál quam 1 acusativo femenino de qui 2 conjunción que quam maximas/is/plurimas el mayor número posible quam primum lo antes posible quam ob rem por esto quamquam conjunción aunque quamvis 1 acusativo femenino singular de quivis 2 conjunción aunque quando adverbio en alguna ocasión quanto…tanto correlativo cuanto…tanto quantum adverbio como quantus-quanta-quantum cuanto, cuán grande quantusvis-quantavisquantumvis tan grande quapropter adverbio por lo tanto quare conjunción por lo tanto quartus-quarta-quartum cuarto quasi adverbio como si, casi, por así decirlo quattuor indeclinable cuatro quattuordecim indeclinable catorce -que conjunción y queo-quivi-quitum poder queror-queri-questus sum lamentar queror-queri-questus sum quejarse de questum supino de queror para quejarse de questus-questa-questum participio de querer habiéndose quejado de qui-quae-quod que quia conjunción puesto que quibus dativo o ablativo plural de qui quibuscum ablativo con los que 86 quicumque-quaecumquequidcumque cualquier, todo el que quid 1 interrogativo qué, porqué 2 nominativo/ acusativo neutro de quis algo quídam-quaedam-quiddam alguno, uno quidem adverbio ciertamente ne…quidem adverbio ni siquiera quidnam qué quidquid indefinido neutro nominativo/acusat. todo lo que quies-quietis descanso, tranquilidad quietior-quietioris más tranquilo quietissimus-quietissimaquietissimum muy tranquilo quietum-quieti tranquilidad quietus-quieta-quietum sosegado quilibet-quaelibet-quidlibet cualquier quilubet véase quilibet quin conjuncion que no, que qui(s)nam-quaenamquodnam (quidnam) alguno, qué quincuncem (in) al tresbolillo (en forma de triangulo equilátero) quindecim indeclinable quince quingenti-quingentaequingenta quinientos quini-quinae-quina cinco quinquaginta cincuenta quinque cinco Quintus-i Atrius-i Quinto Atrio quintus-quinta-quintum quinto, cinco quintis castris en cinco jornadas quippe conjunción porque, en efecto quispiam-quaepiamquidpiam alguno quisquam-quaequamquicquam alguno, algo, nadie, nada (en oraciones negativas) quisque-quaeque-quidque cada uno quis-quid alguien, algo, nadie, nada (en oraciones negativas) ne quis para que ningún quivis-quaevis-quidvis cualquier quo 1 ablativo de qui 2 conjunción final (con subjuntivo) para que 3 adverbio a donde quo facto ablativo absoluto hecho esto quoad conjunción hasta que quocumque adverbio a cualquier parte que quod 1 nominativo/ acusativo singular de qui que 2 conjunción que, puesto que quod si y si quominus conjunción por lo que, que, para que quondam adverbio en una ocasión quoniam conjunción porque quoque adverbio también 87 quot indeclinable cuántos quotannis adverbio todos los años quotiens advrerbio cuantas veces quousque adverbio ¿hasta cuándo? R radix-radicis falda (de un monte), raíz raeda-raedae carromato ramus-rami rama rapiditas-rapiditatis corriente rapina-rapinae pillaje, robo rapio-rapui-raptum robar rarus-rara-rarum escaso, disperso rasus-rasa-rasum afeitado ratio-rationis disposición, razón, sistema, relación, cálculo, medio, interés alia ratione de otro modo ratis-ratis barca ratus-rata-ratum participio de reor Rauraci-Rauracorum rauracos re ablativo singular de res rebellio-rebellionis rebelión rebus dativo/ablativo plural de res recedo-recessi-recessum retroceder recenseo-recensi-recensum revistar recens-recentis nuevo, reciente receptaculum-receptaculi refugio receptum-recepti retirada receptus-recepta-receptum participio de recipio asumido receptus-receptus retirada receptui canere tocar a retirada recessum-recessi retirada recessum dare permitir la retirada recido-recidi-recasum recaer recipio-recepi-receptum refugiarse, retirarse (con se), recuperarse, asumir, recuperar recito-recitavi-recitatum leer reclinatus-reclinatareclinatum inclinado reclino-reclinavireclinatum reclinar recta adverbio en línea recta recte adverbio bien, con acierto rectius adverbio más acertadamente rectus-recta-rectum recto recta regio línea recta recupero-recuperavirecuperatum recuperar recuso-recusavi-recusatum protestar, oponerse, rehusar mortem recusare negarse a morir redacturum participio de futuro de redigo que devolvería redactus-redacta-redactum participio de redigo reducido reddo-reddidi-redditum hacer, volver, devolver, administrar, entregar 88 redeo-redii-reditum pasar, volver redeuns-redeuntis volviendo redigo-redagi-redactum volver a, reducir, convertir redimo-redemi-redemptum comprar, conservar redintegro-redintegraviredintegratum reiniciar, recuperar reditio-reditionis regreso reditus-reditus regreso reduco-reduxi-reductum volver a llevar, retirar referendum infinitivo de refero consulta (sustantivado) refero-rettuli-relatum llevar de nuevo, atribuir, preguntar, informar pedem referre retroceder gratiam referre pagar referre infinitivo de refero reficio-refeci-refectum reparar, reafirmar se reficio recuperarse refringo-refregi-refractum romper refugio-refugi-refugitum refugiarse regi infinitivo pasivo de rego regio-regionis región e regione frente por frente recta regio línea recta regis genitivo de rex regius-regia-regium real regnans-regnantis reinando regno-regnavi-regnatum reinar regnum-regni reino. poder rego-rexi-rectum gobernar regredior-regredi-regressus sum volver reicio-reieci-reiectum rechazar reiectus-reiecta-reiectum participio de reicio relanguesco-relangui languidecer relatus-relata-relatum particípio de refero llevado relego-relegavi-relegatum alejar relictum (esse) infinitivo perfecto de relinquo relictus-relicta-relictum participio de relinquo dejado religio-religionis signo celeste, religión religiosissimusreligiosissimareligiosissimum muy religioso relinquo-reliqui-relictum dejar, quedar (en voz pasiva) reliqui perfecto de relinquo reliquum-reliqui resto nihil reliqui facere no dejar nada reliquus-reliqua-reliquum restante remaneo-remansiremansum permanecer remedium-remedii solución remex-remigis remero remigo-remigaviremigatum remar remigro-remigraviremigratum volver reminiscor acordarse de (rige genitivo) 89 remissior-remissioris más atenuado remissus-remissa-remissum atenuado remitto-remisi-remissum devolver, perdonar, quitar, descuidar remolesco ablandar remotus-remota-remotum participio de removeo alejado, quitado removeo-removi-remotum alejar, apartar, quitar remunero-remuneraviremuneratum recompensar Remus-Rema-Remum remo remus-remi remo reno-renonis zamarra renovo-renovavirenovatum reiniciar renuntio-renuntiavirenuntiatum anunciar, proclamar reor-ratus sum pensar repello-re(p)puli-repulsum rechazar repente adverbio de repente repentinus-repentinarepentinum repentino reperio-repperi-repertum encontrar, descubrir, encontrarse (en voz pasiva) repeto-repetivi-repetitum pedir, reclamar, volver repetundae-repetundarum reclamación, malversación de fondos repletus-repleta-repletum abastecido reporto-reportavireportatum llevar repraesento-repraesentavirepraesentatum realizar reprehendo-reprehendireprehensum censurar repressus-repressarepressum participio de reprimo rechazado reprimo-repressirepressum rechazar, impedir repudio-repuadiavirepudiatum rechazar repugno-repugnavirepugnatum oponerse a (rige dativo) repulsa-repulsae rechazo, fracaso repulsus-repulsa-repulsum participio de repello rechazado reputo-reputavi-reputatum considerar requiesco-requievirequietum descansar requies-requiei descanso requiro-requisivirequisitum exigir, buscar rerum genitivo plural de res res-rei cosa, hecho, circunstancia, situación res publica estado, política res gesta hazaña res familiaris patrimonio res capitalis pena capital res militaris acción militar res novae aventuras res frumentaria suministro de trigo extrema res situación extrema 90 rescindo-rescidi-rescissum destruir rescio-rescivi conocer rescribo-rescripsirescriptum hacer pasar reservo-reservavireservatum reservar resido-resedi-resessum apagar resistens-resistentis resistente resisto-restiti resistir, detenerse respicio-respexi-respectum mirar respondeo-respondiresponsum responder responsum-responsi respuesta respuo-respui rechazar restinguendum gerundio de restinguo para apagar (el fuego) restinguo-rerstinxirestinctum destruir, apagar restiti perfecto de resisto restituo-restitui-restitutum devolver, reconstruir, reiniciar, restablecer retentus-retenta-retentum participio de retineo conservado, retenido retentus-retenti prisionero reticeo-reticui callarse retinens-retinentis manteniendo retineo-retinui-retentum conservar, retener, impedir retraho-retraxi-retractum detener, hacer volver, llevar rettuli perfecto de refero reus-rei acusado revello-revelli-revulsum arrancar reverto(r)-reverti-reversum volver, regresar revincio-revinxi-revinctum atar revoco-recocavi-revocatum apartar, llamar rex-regis rey Rhenus-Rheni Rin (río) Rhodanus-Rhodani Ródano Rhodii-Rhodiorum rodios ripa-ripae ribera rivus-rivi arroyo robur-roboris madera Rodones-Rodonum rodones rogatum supino de rogo para pedir rogito-rogitavi-rogitatum preguntar rogo-rogavi-rogatum pedir Romanus-RomanaRomanum romano Roma-Romae Roma Romae locativo en Roma rostrum-rostri espolón (de una nave) rota-rotae rueda rubus-rubi zarza ruina-ruinae ruina rumor-rumoris rumor rupes-rupis roca rursus adverbio de nuevo rursus adverbio de nuevo rus-ruris campo Ruteni-Rutenorum rutenos S Sabinus-Sabini Sabino 91 Sabis-Sabis Sambre (río) sacerdos-sacerdotis sacerdote, sacerdotisa sacerdotium-sacerdotii sacerdocio sacer-sacra-sacrum sagrado sacramentum-sacramenti juramento sacrificium-sacrificii sacrificio sacrilegus-sacrilegi sacrílego sacrum-sacri sacrificio Saenius-Saenii Senio saepe adverbio con frecuencia saepenumero adverbio en repetidas ocasiones saepes-saepis vallado saepius adverbio con más frecuencia saevio-saevivi-saevitum ser fuerte, ser cruel saevitia-saevitiae crueldad saevus-saeva-saevum cruel sagittarius-sagittarii arquero sagitta-sagittae flecha sagulum-saguli capote salto-saltavi-saltatum bailar saltus-saltus bosque salubritas-salubritatis salud salus-salutis salvación SamarobrivaSamarobrivae Samarobriva (ciudad) Samnites-Samnitium samnitas sancio-sanxi-sanctum acordar sanctissimus-sanctissimasanctissimum muy inviolable sanctus-sancta-sanctum inviolable sane adverbio sin duda sanguis-sanguinis sangre (masculino) sanitas-sanitatis cordura, sensatez sano-sanavi-sanatum remediar, reconfortar Santones (Santoni)Santonum (Santonorum) santones sanus-sana-sanum correcto pro sano correctamente sapiens-sapientis sabio sapientia-sapientiae sabiduría sapio-sapii entender sarcina-sarcinae equipo sub sarcinis con todo el equipo sarcio-sarsi-sartum remediar sarmentum-sarmenti sarmiento satis adverbio bastante, suficientemente satis habere contentarse con (rige infinitivo) satisfacio-satisfecisatisfactum dar satisfacción satisfactio-satisfactionis disculpa, explicación saucius-saucia-saucium herido saxum-saxi roca 92 scala-scalae escala Scaldis-Scaldis Escalda (río) scandula-scandulae cebada scapha-scaphae barca sceleratus-sceleratasceleratum malvado scelestus-scelesta-scelestum criminal scelus-sceleris crimen, delito scientia-scientiae conocimiento scientius adverbio con más conocimiento scilicet adverbio en verdad scindo-scidi-scissum romper scio-scivi-scitum saber scorpio-scorpionis escorpión (máquina de guerra) scortum-scorti prostituta scribo-scripsi-scriptum escribir, reclutar (en pasiva) scrinium-scrinii caja scripsi perfecto de scribo scriptor-scriptoris escritor scriptus-scripta-scriptum participio de scribo escrito scrobis-scrobis hoyo scutum-scuti escudo se acusativo singular o plural, se, a él/ellos. Si es sujeto de infinitivo, él/ellos se suaque a ellos y sus cosas sebum-sebi grasa secedo-secessi-secessum apartarse seco-secui-sectum cortar secreto adverbio en secreto sectio-sectionis botín sector-sectari-sectatus sum ir en busca de sectura-secturae cantera secum ablativo de se consigo secundior-secundioris más favorable secundissimussecundissimasecundissimum muy favorable secundum preposición de acusativo detrás de, a lo largo de, según secundus-secundasecundum favorable, segundo securis-securis hacha secutus-secuta-secutum participio de sequor siguiendo sed conjunción pero, sino sed etiam sino también sedecim indeclinable dieciséis sedeo-sedi-sessum permanecer sedes-sedis emplazamiento, lugar seditio-seditionis revuelta seditiosus-seditiosaseditiosum sedicioso sedo-sedavi-sedatum calmar Sedulius-Sedulii Sedulio Seduni-Sedunorum sedunos Sedusii-Sedusiorum seducios seges-segitis campo 93 Segni-Segnorum segnos Segontiaci-Segontiacorum segontiacos Segovax-Segovacis Segovax Segusiavi-Segusiavorum segusiavos semel adverbio a veces semel…iterum una y otra vez sementes-sementium siembras semet él mismo semita-semitae sendero semper adverbio siempre Sempronia-Semproniae Sempronia Sempronius-i Rutilus-i Sempronio Rutilo senatorius-senatoriasenatorium senatorial senator-senatoris senador senatus-senatus senado senati decretum decreto del senado senatu suo interfecto asesinados sus senadores senex-senis anciano seni-senae-sena seis Senones-Senonum Senones sententia-sententiae opinión, postulado in sententiam ire votar sentina-sentinae cloaca sentio-sensi-sensum comprender, maquinar sentis-sentis espino separatim adverbio por separado separatus-separataseparatum separado separo-separavi-separatum apartar septentrionesseptentrionum norte Septimius-i Camertis Septimio Camerte septimus-septimaseptimum séptimo septingenti-septingentaeseptingenta setecientos sepultura-sepulturae entierro Sequana-Sequanae Sena (río) Sequanus-Sequani secuano sequor-sequi-secutus sum seguir poenam sequi cumplir una pena fidem secutus mantiéndose fiel sermo-sermonis discurso, conversación sero adverbio tarde sero-sevi-satum sembrar servilis-servile propio de esclavo, de esclavo servio-servivi-servitum servirse de servitium-servitii esclavo, servicio servitus-servitutis esclavitud, servicio in servitutem abducere esclavizar servo-servavi-servatum conservar, observar, salvar, guardar, proteger servus-servi esclavo sese acusativo se, él/ellos sesquipedalis-sesquipedale de pie y medio 94 sestertius-sestertii (plural sestertia) sestercio seu conjunción o severior-severioris más riguroso severitas-severitatis rigor sevoco-sevocavi-sevocatum llamar sex indeclinable seis sexaginta indeclinable sesenta Sextius-i Baculus-i Sexto Báculo si conjunción si si qui si uno sibi dativo de se a/para él/ ellos Sibusates-Sibusatum sibusates Sibyllini-SibyllinaeSibyllina sibilinos (libros) sic adverbio así sic…ut conjunción de modo que siccitas-siccitatis sequía, sequedad sicut(i) adverbio como sidus-sideris estrella signator-signatoris (con falsus) falsificador signatum-signati sello signifer-signiferi abanderado significatio-significationis señal significo-significavisignificatum mostrar, señalar, dar indicaciones (intransitivo) signum-signi estatua, sello, señal, estandarte (plural) infestis signis en formación de combate signa constituere detenerse silentium-silentii silencio sileo-silui callarse Silius-Silii Silio silva-silvae bosque silvester-silvestris-silvestre salvaje similis-simile semejante similitas-similitatis semejanza similitudo-similitudinis semejanza simul adverbio al mismo tiempo simul ac conjunción al mismo tiempo que simulacrum-simulacri estatua simulatio-simulationis simulación simulator-simulatoris fingidor simulatus-simulatasimulatum fingido simulo-simulavi-simulatum fingir simultas-simultatis rivalidad, enemistad sin conjunción pero si sincere adverbio sinceramente sine preposición ablativo sin singillatim adverbio uno por uno singularis-singulare solo, excepcional singuli-singulae-singula uno a uno 95 sinister-sinistra-sinistrum izquierdo sinistrorsus adverbio hacia la izquierda sino-sivi-situm colocar sinus-sinus interior siquidem conjunción puesto que sit presente de subjuntivo de sum sitis-sitis sed Sittius-ii Nucerinus-i Sitio Nucerino situs-situs posición, situación sive conjunción o, si sive… sive si…o si socerus-soceri suegro societas-societatis alianza socius-socii aliado socordia-socordiae inactividad, desánimo soldurius-soldurii soldurio soleo solitus sum soler (rige infinitivo) solitudo-solitudinis paraje solitario sollemnis-sollemne solemne sollertia-sollertiae habilidad sollicito-sollicitavisollicitatum soliviantar sollicitudo-sollicitudinis preocupación sollicitus-sollicita-sollicitum agitado solor-solari-solatum consolar sol-solis sol solis occasus noche, occidente sol oriens este, oriente solum (non, neque) conjunción no sólo solum-soli suelo solus-sola-solum solo ex solo ablativo adverbial a solas solutus-soluta-solutum libre, sin trabas solvo-solvi-solutum pagar, zarpar somnus-somni sueño sonitus-sonitus sonido sons-sontis culpable sonus-soni sonido soror-sororis hermana sors-sortis suerte Sotiates-Sotiatum sociates sparus-spari dardo spatium-spatii duración, espacio, tiempo, plazo species-speciei pretexto, aspecto, espectáculo specto-spectavi-spectatum estar orientado, esperar speculatorius-speculatoriaspeculatorium explorador speculator-speculatoris espía speculor-specularispeculatus sum espiar spero-speravi-speratum esperar spes-spei esperanza spirans-spirantis respirando spiritus-spiritus confianza spolio-spoliavi-spoliatum arrasar, saquear spolium-spolii botín sponte ablativo adverbial por voluntad 96 stabilio-stabilivi-stabilitum asegurar stabilitas-stabilitatis firmeza Stalitius-Stalitii Estalicio statim adverbio rápidamente statio-stationis puesto de guardia statuo-statui-statutum decidir, colocar, establecer statura-staturae estatura status-status rango, situación steti perfecto de sto stimulo-stimulavistimulatum estimular stimulus-stimuli aguijón stipator-stipatoris cortejo stipendiarius-stipendiariastipendiarium tributario stipendium-stipendii servicio militar, impuesto stipes-stipitis tronco stirps-stirpis raza, cimiento sto-steti-statum estar, estar de acuerdo stramentum-stramenti paja stratus-strata-stratum participio de sterno cubierto strenuissimus-strenuissimastrenuissimum muy valiente strenuus-strenua-strenuum valiente strepitus-strepitus estrépito studeo-studui dedicarse a (rige dativo), querer novis rebus studere preparar una revuelta studiose adverbio con habilidad studiosissime adverbio muy afanosamente studium-studii deseo stultitia-stultitiae necedad stultus-stulta-stultum necio stuprum-stupri relación adúltera sua véase suus suamet sus propias cosas sub preposición acusativo/ ablativo bajo subactus-subacta-subactum participio de subigo sometido subdolus-subdolasubdolum astuto subduco-subduxisubductum conducir, varar (una nave) subductio-subductionis conducción a tierra subeo-subii-subitum avanzar, ponerse bajo, soportar suberat imperfecto de subsum subicio-subieci-subiectum lanzar, poner, someter subigo-subegi-subactum someter, obligar subito adverbio de repente subitus-subita-subitum repentino sublatus-sublata-sublatum participio de tollo desaparecido, enardecido, levantado sublevo-sublebavisublevatum elevarse, 97 mitigar, ayudar, levantarse (en armas) sublica-sublicae estaca subluo-sublui-sublutum bañar subm… véase summ… subruo-subrui-subruptum derribar subsequor-subsequisubsecutus sum seguir subsidiarii-subsidiariorum soldados de reserva subsidium-subsidii ayuda, reserva subsido-subsedi-subsessum detenerse subsisto-subsistiti detenerse subsum-subesse estar cerca subtraho-subtraxisubtractum destruir, retirar subvectio-subvectionis transporte subveho-subvexisubvectum llevar subvenio-subvenisubventum ayudar (rige dativo) subverto-subvertisubversum allanar, destruir succedo-successi-successum acercarse, reemplazar, terminar bien succendo-succendisuccensum incendiar succido-succisi-succisum cortar succurro-succucurrisuccursum acudir, socorrer sudis-sudis estaca sudis-sudis estaca sudor-sudoris fatiga Suebus-Sueba-Suebum suevo Suessiones-Suessionum suesonos sufficio-suffeci-suffectum ser suficiente suffodio-suffodi-suffossum herir suffragium-sufragii votación Sugambri-Sugambrorum sugambros suggestum-suggesti tribuna Sullani-Sillanorum de Sila Sulla-Sullae Sila Sulpicius-ii Rufus-i Sulpicio Rufo sum-esse-fui ser, estar, haber, servir de (con dos dativos) summa-summae totalidad sumministrosumministravisumministratum suministrar summissior-summissioris más sumiso summitto-summisisummissum enviar summoveo-summovisummotum rechazar, atacar, alejar summum-summi cima summus-summa-summum mayor, la parte más alta, supremo sumo-sumpsi-sumptum tomar, recoger, adquirir, someter, adoptar supplicium sumere castigar 98 sumptuosus-sumptuosasumptuosum lujoso sumptus-sumpta-sumptum participio de sumo tomado summum supplicium sumere castigar con la pena capital sumptus-sumptus gasto superbe adverbio con soberbia superbia-superbiae soberbia superbus-superbasuperbum soberbio superesse infinitivo de supersum superfui perfecto de supersum superior-superioris superior, vencedor, anterior supero-superavi-superatum someter, vencer, superar, sobrar vita superare sobrevivir supersedeo-supersedisupersessum abstenerse de (rige ablativo) supersum-superfui sobrevivir, quedar supervacaneussupervacaneasupervacaneum inútil, superfluo suppeto-suppetivisuppetitum haber suficiente supplementumsupplementi refuerzo supplex-supplicis suplicante supplicatio-supplicationis rogativa suppliciter adverbio con súplicas supplicium-supplicii castigo, ofrenda supporto-supportavisupportatum traer supprimo-supressisuppressum detener supra 1 adverbio antes 2 preposición de acusativo por encima de supra quam por encima de lo que surruo véase subruo Surus-Suri Suro suscipio-suscepi-susceptum asumir, tomar suscipio-suspexi-suspectum sospechar suspectior-suspectioris sospechoso suspensus-suspensasuspensum indeciso esse suspensum desconocer suspicio-suspexi-suspectum tomar suspicio-suspicionis sospecha in suspicionem venire haber sospechas suspicor-suspicarisuspicatus sum sospechar sustento-sustentavisustentatum resistir, soportar, resistirse (en pasiva) sustineo-sustinui-sustentum resistir, mantener sustuli perfecto de tollo suus-sua-suum su, suyo T tabernaculum-tabernaculi tienda 99 tabula-tabulae tabla, tablillas (plural) tabula picta cuadro tabulae novae cancelación de deudas tabulatum-tabulati piso taceo-tacui-tacitum callar taeter-taetra-taetrum siniestro talea-taleae estaca, lingote talis-tale tal, semejante tali modo de ese modo tam adverbio tan tamen conjunción sin embargo tamen ut aunque Tamesis-Tamesis Támesis tametsi conjunción aunque tamquam adverbio como, a modo de tandem adverbio finalmente tango-tetigi-tactum llegar a tantopere adverbio tanto tantulus-tantula-tantulum tan escaso tantum adverbio sólo tantum…ut tanto…que tantummodo adverbio sólo tantus-tanta-tantum tanto, tan gran Tarbelli-Tarbellorum tarbelos tardior-tardioris más remiso, más lento tardius adverbio más tarde, más lentamente tardo-tardavi-tardatum detenerse, retrasar tardus-tarda-tardum lento Tarquinius-Tarquinii Tarquinio Tarusates-Tarusatium tarusates Tasgetius-Tasgetii Tasgetio taurus-tauri toro Tautomatus-Tautomati Tautomato Taximagulus-Taximaguli Taximagulo taxus-taxi tejo te acusativo de tu te Tectoseges-Tectosegum tectosegos tectum-tecti techo, casa tectus-tecta-tectum participio de tego cubierto, protegido tegimen-tegimenis funda, envoltura tegimentum-tegimenti envoltura tego-texi-tectum cubrir, proteger telum-teli dardo, arma temerarius-temerariatemerarium temerario temere adverbio casualmente, temerariamente, a la ligera temeritas-temeritatis temeridad, imprudencia temo-temonis timón (de un carro) temperantia-temperantiae moderación temperatior-temperatioris más templado temperatus-temperatatemperatum templado tempero-temperavitemperatum abstenerse de (rige ablativo), moderar 100 tempestas-tempestatis tempestad, tiempo, época, momento templum-templi templo tempto-temptavitemptatum intentar, probar tempus-temporis tiempo, momento, circunstancia uno tempore al mismo tiempo Tencteri-Tencterorum tenteros tendo-tetendi-tensum tender, luchar tenebrae-tenebrarum oscuridad teneo-tenui-tentum tener, ocupar, retener, volverse (en pasiva) manu tenere coger de la mano se tenere mantenerse cursum tenere mantener el rumbo tener-tenera-tenerum tierno tento véase tempto tenuissimus-tenuissimatenuissimum muy delicado, muy frágil tenuis-tenue ligero tenuitas-tenuitatis pobreza tenuiter adverbio ligeramente ter adverbio tres veces Terentius-Terentii Terencio teres-teretis redondo Tergestini-Tergestinorum tergestinos tergum-tergi espalda terga vertere retirarse terni-ternae-terna tres Terracinensis-Terracinense de Terracina Terrasidius-Terrasidii Terrasidio terra-terrae tierra terra marique por tierra y mar terrenus-terrena-terrenum de tierra terreo-terrui-territum asustar terribilis-terribile terrible territo-territavi-territatum asustar terror-terroris pánico tertius-tertia-tertium tercero testamentum-testmenti testamento testatior-testatioris más evidente testimonium-testimonii prueba testis-testis testigo testor-testari-testatus sum poner por testigo testudo-testudinis tortuga testudine facta hecha la formación a modo de tortuga tetrarca-tetrarchae tetrarca Teutomatus-Teutomati Teutomato Teutoni-Teutonorum teutones texi perfecto de tego tignum-tigni viga Tigurini-Tigurinorum tigurinos Tigurinus-Tigurini Tigurino (aldea) timens-timentis participio presente de timeo temiendo, temeroso 101 timeo-timui temer timere ne temer que timide adverbio con miedo timidior-timidioris más temeroso timidus-timida-timidum temeroso timor-timoris miedo Titurius-i Sabinus-i Titurio Sabino Titus-i Balventius-i Tito Balventio Titus-i Pullo-onis Tito Pulón Titus-i Sextius-i Tito Sextio togatus-togata-togatum romano tolero-toleravi-toleratum soportar tollo-sustuli-sublatum hacer desaparecer, levantar, llevar, coger Tolosates-Tolosatum tolosanos Tolosa-Tolosae Tolosa (ciudad) toreuma-toreunatis vaso de oro tormentum-tormenti maquinaria de guerra, tormento torpesco-torpui entorpecer Torquatus-Torquati Torcuato torreo-torrui-tostum quemarse tot indeclinable plural tantos toti dativo singular o nominativo plural de totus totidem indeclinable otros tantos totius genitivo singular de totus totus-tota-totum todo trabs-trabis viga, estaca tracto-tractavi-tractatum manejar tractus-tracta-tractum participio de traho arrastrado traditus-tradita-traditum participio de trado entregado trado-tradidi-traditum entregar, enseñar traduco-traduxi-traductum atravesar, trasladar tragula-tragulae dardo traho-traxi-tractum saquear, apartar, arrastrar traicio-trateci-traiectum atravesar traiectus-traiectus viaje trames-tramitis atajo trano-tranavi-tranatum nadar tranquillitas-tranquillitatis calma tranquillus-tranquillatranquillum tranquilo trans preposición acusativo al otro lado de Transalpinus-TransalpinaTransalpinum Transalpino transcendo-transcenditranscensum subir transeo-transii-transitum atravesar vado transire ser vadeable transeundi gerundio de transeo de atravesar transfero-transtulitranslatum trasladar, llevar 102 transfigo-tranfixitransfictum atravesar transfodio-transfoditransfossum atravesar transgredior-transgreditransgressum atravesar, pasar transgressus-transgressatransgressum participio de transgredior atravesando transibant imperfecto de transeo atravesaban transitus-transitus paso translatus-translatatranslatum participio de transfero trasladado transmarinus-transmarinatransmarinum ultramarino transmitto-transmisitransmissum atravesar Transpadanus-Transpadani transpadano transporto-transportavitransportatum transportar TransrhenaniTransrhenanorum transrenanos transtrum-transtri traviesa (parte de un barco) transversus-transversatransversum transversal trecenti-trecentae-trecenta trescientos trepido-trepidavitrepidatum tener miedo, temblar, inquietarse tres-tria tres tresviri-triumvirorum triunviros Trevius-ii Gallus-i Trevio Galo Triboces (Triboci)Tribocum (Tribocorum) tribocos tribunicius-tribuniciatribunicium tribunicio tribunus-tribuni tribuno tribunus militum tribuno militar tribubus plebis tribuno de la plebe tribuo-tribui-tributum conceder atendiendo a (rige dativo), atribuir tribus dativo o ablativo de tres tributum-tributi tributo triclinium-triclinii triclinio triduum-tridui tres días triennium-triennii tres años triginta indeclinable treinta trini-trinae-trina tres Trinobantes-Trinobantium trinobantes tripertito adverbio en tres partes triplex-triplicis triple triplex acies formación en tres líneas triquetrus-triquetratriquetrum triangular tristis-triste triste tristitia-tristitiae tristeza triumpho-triumphavitriumphatum celebrar el triunfo triumphus-triumphi triunfo Troianus-TroianaTroianum troyano trucido-trucidavitrucidatum degollar truncus-trunci tronco 103 tu tú tuba-tubae trompeta tueor-tueri-tutus sum proteger tuli perfecto de fero Tulingi-Tulingorum tulingos Tullianus-Tulliani Tuliano Tullius-Tullii Tulio Cicerón tum adverbio entonces cum…tum conjunción no sólo…sino también tumultuor-tumultuaritumultuatus sum haber desorden tumultuosius adverbio con más alboroto tumultus-tumultus revuelta, tumulto tumulus-tumuli túmulo turba-turbae confusión turmatim adverbio por escuadrones turma-turmae escuadrón Turoni-Turonorum turonos turpido-turpidinis deshonor, torpeza turpis-turpe vergonzoso turpissimus-turpissimaturpissimum muy vergonzoso turpiter adverbio vergonzosamente turpius comparativo neutro de turpis más vergonzoso turris-turris torre Tusci-Tuscorum etruscos tutior-tutioris más seguro tutissimus-tutissimatutissimum muy seguro tutius adverbio con mayor seguridad tutus-tuta-tutum seguro tuus-tua-tuum tu U ubi conjunción cuando, adverbio donde ubicumque adverbio en cualquier parte que Ubii-Ubiorum ubios ubique adverbio de todos lados, en cada lugar ulciscor-ulcisci-ultus sum vengar ulli dativo singular/ nominativo plural de ullus ullus-ulla-ullum algún ulterior-ulterioris ulterior, más alejado ultimus-ultima-ultimum más lejano, último ultor-ulti-ultus sum vengar ultra preposición de acusativo más allá de adverbio más alla ultro adverbio espontáneamente citro ultro de ambos lados ululatus-ululatus griterío Umbrenus-Umbreni Umbreno umquam adverbio alguna vez una adverbio juntamente unde adverbio de donde undecimus-undecimaundecimum undécimo undique adverbio de todas partes universus-universauniversum todo 104 unquam adverbio alguna vez unum adverbio sólo unusquisque-unaquaequeunumquodque cada uno unus-una-unum uno in unum acusativo adverbial a la vez ad unum en grupo urbanus-urbana-urbanum de la ciudad de Roma urbs-urbis ciudad (Roma, por lo general), ciudades (en plural) urgeo-ursi acosar, amenazar urus-uri uro Usipites-Usipitum usipites usitatus-usitata-usitatum usual usquam adverbio alguna vez usque ad preposición de acusativo hasta usque eo ut conjunción hasta tal punto que usus-usa-usum participio de utor haciendo uso de (rige ablativo) usus-usus arte, trato, utilidad, manejo, empleo, experiencia ut(i) conjunción 1 con indicativo como, cuando 2 con subjuntivo que, para que, así como (con ita/sic) tamen ut aunque uterque-utraque-utrumque cada, uno y otro uter-utra-utrum cuál de los dos uti infinitivo de utor utilis-utile provechoso utilitas-utilitatis utilidad utor-uti-usus sum hacer uso de, disfrutar de (rige ablativo), tramar utpote (qui) conjunción porque utrimque adverbio de una y otra parte utriusque genitivo de uterque utrum partícula interrogativa si Uxellodunum-Uxelloduni Uxeloduno (ciudad) uxor-uxoris esposa V Vacalus-Vacali Vacalo vacatio-vacationis exención vaco-vacavi-vacatum estar despoblado vacuus-vacua-vacuum libre, indefenso, desocupado vadum-vadi vado (de un río), bajío (de un mar) vado transire ser vadeable vadum consistere fondear vagatus-vagata-vagatum participio de vagor habiendo recorrido vagina-vaginae vaina (de una espada) vagor-vagari-vagatus sum recorrer, ir de un lado a otro (intransitivo) vagus-vaga-vagum errante valeo-valui ser fuerte, tener valor Valerius-i Flaccus-i Valerio Flaco Valerius-i Praeconinus-i Valerio Preconino 105 Valerius-i Procillus-i Valerio Procilo Valerius-i Troucillus-i Valerio Trusilo Valetiacus-Valetiaci Valetiaco valetudo-valetudinis enfermedad valetudo tenuíssima salud muy frágil validus-valida-validum poderoso valles-vallis hondonada vallum-valli empalizada Vangiones-Vangionum vangiones vanitas-vanitatis vanidad vanus-vana-vanum impostor, inútil Vargunteius-Vargunteii Vargunteyo varie adverbio indistintamente varietas-varietatis variedad varius-varia-varium variado, cambiante vas- vasis copa vastissimus-vastissimavastissimum muy grande vasto-vastavi-vastatum destruir vastus-vasta-vastum grande vaticinatio-vaticinationis profecía Vatinius-Vatinii Vacinio vecordia-vecordiae locura vectigal-vectigalis impuesto vectigalis-vectigale tributario vectorius-vectoriavectorium de transporte vehemens-vehementis apasionado vehementer adverbio con insistencia vehementissime adverbio muy violentamente vehementissimusvehementissimavehementissimum muy rápido vehementius adverbio con mayor violencia vel conjunción o Velanius-Velanii Velanio velim presente de subjuntivo de volo Veliocassi-Veliocassorum veliocasos VellaunodunumVellaunoduni Vellaunoduno (ciudad) Vellavii-Vellaviorum velavios velle infinitivo de volo velocissime adverbio muy velozmente velocissimus-velocissimaveloccissimum muy rápido velocitas-velocitatis velocidad velum-veli vela velut(i) adverbio como vena-venae conducto venalis-venale vendible venando gerundio de venor cazando venatio-venationis cacería venator-venatoris cazador vendo-vendidi-venditum vender sub corona vendere 106 vender como esclavo a un cautivo Venelli-Venellorum venelos Veneti-Venetorum vénetos Venetia-Venetiae Venecia (ciudad) Veneticus-VeneticaVeneticum de Véneto venia-veniae favor venientes participio de presente de venio que venían venio-veni-ventum venir, llegar in potestate venire caer en poder de venter-ventris comida ventito-ventitaviventitatum venir frecuentemente ventus-venta-ventum participio de venio ventus-venti viento Veragri-Veragrorum veragros verber-verberis azote, golpe verbero-verberaviverberatum azotar Verbigenus-Verbigeni Verbigeno (distrito) verbum-verbi palabra verba facere comenzar un discurso VercassivellaunusVercassivellauni Vercasivelano Vercingetorix-Vercinterogis Vercingetórige vereor-veritus sum temer vereor ne temer que vergo extenderse vergobretus-vergobreti vergobreto verisimilis-verisimile verosímil verissime adverbio más verídicamente veritus-verita-veritum participio de vereor habiendo temido vero 1 adverbio en verdad 2 conjunción pero versatus-versata-versatum preparado versor-versari-versatus sum hallarse, empeñarse en, dar vueltas verso-versavi-versatum mover versum (versus) adverbio en todas direcciones versus preposición de acusativo pospuesta hacia versus-versa-versum participio de verto habiendo vuelto, dándose la vuelta versus-versus verso Vertico-Verticonis Verticon Vertiscus-Vertisci Vertisco verto-verti-versum volver terga vertere retirarse Verucloetius-Verucloetii Veruclecio verum conjunción en cambio, aunque verum-veri verdad verus-vera-verum verdadero verutum-veruti venablo vescor alimentarse Vesontio-Vesontionis Besançon (ciudad) 107 vesperum acusativo adverbial hasta el atardecer (con ad), al atardecer (con sub) Vesta-Vestae Vesta vester-vestra-vestrum vuestro vestiendos gerundivo de vestio vestigium-vestigii lugar, huella in/e vestigio ablativo adverbial al momento vestimentum-vestimenti vestuario vestio-vestivi-vestitum vestirse, revestirse (en pasiva) vestis-vestis ropa vestitus-vestita-vestitum participio de vestio vestitus-vestitus vestido veteranus-veteranaveteranum veterano veterrimus-veterrimaveterrimum más veterano veto-vetui-vetitum prohibir vetustas-vetustatis veteranía vetus-veteris antiguo, viejo vexillum-vexilli estandarte vexo-vexavi-vexatum castigar, dañar vi ablativo singular de vis viator-viatoris caminante via-viae camino, calle viam progredi alejarse vicem (in) adverbio a la vez viceni-vicenae-vicena veinte vicesimus-vicesimavicesimum vigésimo vici perfecto de vinco vicies adverbio veinte veces vicinitas-vicinitatis vecindad, vecino vicissim adverbio otras veces victima-victimae ofrenda victoria-victoriae victoria victor-victoris vencedor victus-victa-victum participio de vinco vencido victus-victus alimento, alimentación, modo de vida vicus-vici aldea (masculino), barrio videlicet adverbio en verdad video-vidi-visum ver videor parecer Vienna-Viennae Viena (ciudad) vigeo-vigui imperar, ser vigoroso vigesimus-vigesimavigesimum vigésimo vigilia-vigiliae guardia, centinelas (plural), vela (sin dormir), insomnio vigilo-vigilavi-vigilatum vigilar, estar vigilante viginti indeclinable veinte vilis-vile despreciable villa-villae villa vim acusativo singular de vis vimen-viminis mimbre vinc(u)lum-vinculi cadena, prisión ex vinc(u)lis cárcel in vincla conicere encarcelar vincio-vinxi-vinctum atar vinco-vici-victum vencer, agotar (dinero) 108 vinctus-vincta-vinctum participio de vincio atado vindex-vindicis verdugo vindico-vindicavivindicatum castigar a, reclamar in libertatem Galliam vindicare reivindicar la libertad de la Galia vinea-vineae mantelete vinum-vini vino violentia-violentiae violencia violo-violavi-violatum profanar, violar vir-viri hombre, esposo vires-virium fuerzas virgo-virginis joven virgultum-virgulti rama, zarza Viridomarus-Viridomari Viridomaro Viridovix-Viridovicis Virídovix virilis-virile propio de un hombre viritim adverbio hombre por hombre ViromanduiViromanduorum viromanduos virtus-virtutis virtud, valor vis-vis fuerza, violencia viso-visi-visum mirar visum-visi visión vita-vitae vida diffidens vitae desconfiando en salvar su vid vita superare sobrevivir vitium-vitii vicio vito-vitavi-vitatum evitar vitrum-vitri glasto (tinte verde) vivens-viventis participio presente de vivo viviendo vivo-vixi-victum vivir vivus-viva-vivum con vida, vivo vix adverbio con dificultad, apenas vobis dativo/ablativo de vos vobiscum ablativo de vos con vosotros vocabulum-vocabuli significado Vocates-Vocatum vocates Voccio-Voccionis Voción Vocontii-Vocontiorum voconcios voco-vocavi-vocatum invitar a, llamar Volcae-Volcarum volcos Volcatius-i Tullus-i Volcacio Tulo volens-volentis participio de presente de volo queriendo volo-volui querer Volturcius-Volturcii Volturcio voluntarius-voluntariavoluntarium voluntario voluntas-voluntatis deseo, voluntad voluptas-voluptatis placer voluptuarius-voluptuariavoluptuarium agradable Volusenus-Voluseni Voluseno volvo-volvi-volutum revolver 109 vos vosotros (nominativo), os (acusativo) Vosegus-Vosegi Vosego votum-voti promesa voveo-vovi-votum prometer vox-vocis griterío, palabra, voz Vulcanus-Vulcani Vulcano vulgo adverbio públicamente, en masa vulgo-vulgavi-vulgatum divulgar vulgus-vulgi tropa, pueblo (neutro) vulneratio-vulnerationis herida vulneris genitivo de vulnus vulnero-vulneravivulneratum herir vulnus-vulneris herida vulneribus confectus extenuado por las heridas vultis presente de volo (2ª persona plural) queréis vultus-vultus cara, rostro vultum fingere simular 110